Ракот на простата често е болест која бавно напредува, но понекогаш може да има и брз тек.

Затоа, раното откривање е многу важно.

Мажите над 40 години барем еднаш годишно треба да прават преглед на простатата, а оние со семејна историја на рак на простата треба да прават прегледи уште од порана возраст и во почести интервали.

Причини и фактори на ризик

Генетските фактори, хормоните, исхраната, пушењето и консумирањето алкохол може да го зголемат ризикот од развој на рак.

Бидејќи се најважни семејните ризици, се препорачува редовно годишно следење за сите мажи по 50-годишна возраст, особено оние со семејна историја на рак на простата.

Симптоми во рана фаза

Ракот на простата е болест која не предизвикува очигледни симптоми во раните фази.

Со зголемувањето на жлездата на простатата, може да се појават симптоми како што се зачестено мокрење, дури и во текот на ноќта, тешкотии при започнување со мокрењето и одржување на протокот, крв во урината и болно мокрење.

Напредни симптоми

Многу зголемената простата го блокира уринарниот тракт и предизвикува големи проблеми при мокрењето, ракот кој се шири на коските предизвикува болка, а метастазите на белите дробови предизвикуваат респираторни проблеми кај пациентот.

Дијагноза

Ако постои можност за рак на простата врз основа на тестот на крвта на пациентот се прави тест за специфичен антиген на простата (PSA) кој се користи првенствено за скрининг за рак на простата.

Овој маркер кој е специфичен за простатата, по состав е протеин.

Карциномот на простатата е едниствениот карцином кај кој е покачен овој маркер, но неговите вредности можат да бидат покачени и кај некои други, бенигни болести на овој орган.

Покрај мерењето на вкупниот PSA, со мерењето и на слободниот PSA (FPSA) се овозможува разграничување на пациентите кои имаат карцином од оние кои имаат бенигна хиперплазија на простата.

Покачени вредности на PSA можат да се јават и кај простатитис (воспаление на простата).

Затоа, ракот на простата се дијагностицира како резултат на една или повеќе биопсии извршени на жлездата на простатата.

Биопсијата одредува дали пациентот има бенигна хиперплазија на простатата, рак или други постоечки медицински проблеми.

За време на биопсијата се земаат неколку мали парчиња примерок од ткивото на простатата со навлегување во ректумот со помош на игла. Овие примероци од ткиво се испитуваат под микроскоп за да се откријат какви било канцерогени клетки.

Класификација на стадиумите на рак

Постојат 4 главни фази на големината на ракот кај ракот на простата: Т1 – Т4

Т1: значи дека ракот е премногу мал за да се види на скенирање или да се почувствува за време на преглед на простата. Тој е поделен на T1a, T1b и T1c.

T1a значи дека ракот е во помалку од 5% од отстранетото ткиво. Вашиот хирург неочекувано открива рак на Т1а за време на операцијата извршена од други причини.

T1b значи дека ракот е во 5% или повеќе од отстранетото ткиво. Вашиот хирург неочекувано открива рак на Т1б за време на операцијата извршена од други причини.

Ракот на T1c се наоѓа со биопсија, на пример, со високо ниво на PSA.

Т2: Тоа значи дека ракот е целосно внатре во жлездата на простатата. Тој е поделен на T2a, T2b и T2c.

T2a значи дека ракот е само на половина од едната страна на жлездата на простатата.

T2b значи дека ракот е во повеќе од половина од едната страна на жлездата на простатата, но не и на двете страни.

T2c значи дека ракот е на двете страни, но сепак е внатре во жлездата на простатата.

Т3: Тоа значи дека ракот ја скршил капсулата на простатата. Таа е поделена на T3a и T3b.

Т3а значи дека ракот ја скршил капсулата на простатата.

T3b покажува дека ракот се проширил на цевките што носат сперма (семенски везикули).

Т4: значи дека ракот се проширил на други блиски органи на телото, како што се задниот премин, мочниот меур или карличниот ѕид.

Опции за лекување

Третман на рак на простата може да се организира во форма на операција, радиотерапија и хормонска терапија.

Но, со оглед на тоа што неколку студии ја утврдиле директната поврзаност помеѓу болестите на простатата и начинот на исхрана, треба да имате предвид неколку работи кои се поврзани со исхраната.

Непожелни навики кога станува збор за здравје на простатата се:

Внесување на голем процент на масти од животинско потекло

Внесување на црвено месо и мало консумирање на риба, овошје и зеленчук

неумерено уживање во алкохол

висок внес на едноставни и рафинирани шеќери

Многу е важно одржувањето на нормална телесна маса.

Студиите покажале дека дебелите мажи кои имаат БМИ (индекс на телесна маса) поголем од 32 почесто заболуваат од овој облик на карцином и развиваат поагресивен облик на карцином при што стапката на смртност е повисока дури за 35 отсто во однос на поединци со нормална телесна маса.

Каква исхрана е потребна за да се зачува здравјето на простатата?

Цинкот се покажал како клучен минерал во машкото здравје.

Хипертрофијата (зголемувањето) на простатата може да биде намалена или забавена со адекватен внес на минералот цинк.

Докажано е дека клетките на зголемената простата содржат помалку цинк отколку што е тоа вообичаено!

Многу студии препорачуваат медитеранска исхрана како облик на превенција од карцином на простата.

Медитеранските намирници содржат во себе значителни количини на цинк.

Особено ако се храниме со морски плодови, риба, интегрални житарки, мешунки, ореви, семки од тиква.

Витаминот Е и некои масни киселини (омега-3) присутни во сината и помасна риба (туна, скуша, сардели, инчуни, лосос) се корисни кај заболувањата на простатата, со оглед на тоа што со своето дејствување спречуваат дополнителни воспаленија.

За здравје на простатата потребно е да се јадат масло и семки од тиква. Исто така, се препорачува и чај од коприва (екстрактот од корен на коприва делува благотворно кај хипертрофијата на простатата), како и сок од домати кој содржи ликопен, познат како силен природен антиоксидант.

Уште еден сок се истакнува како баготворен и лековит кога станува збор за простатата, а тоа е сокот од калинка.

Во стручното списание „Proceedings of National Academy of Sciences“ (2005.) објавена е студија која зборува за хемопревентивното и хемотерапиското дејство на сокот од калинки врз клетките на карциномот на простата.