Во современиот свет, каде што брзото темпо е секојдневје, многу млади луѓе често јадат брзо, честопати во движење, пред екран или за време на кратки паузи.
Иако брзината на јадење ретко се смета за здравствен фактор, сè поголем број истражувања сугерираат дека таа може да има значително влијание врз метаболизмот, вклучително и зголемен ризик од развој на инсулинска резистенција – состојба што претставува рана фаза на нарушена регулација на шеќерот во крвта и може да доведе до дијабетес тип 2.
Зошто е важна брзината на јадење?
Додека јадеме, во телото се активираат низа хормонални сигнали кои го информираат мозокот кога сме сити. Сепак, на овој процес му е потребно време (приближно 20 минути) за оптимално да функционира. Брзото јадење често го „измамува“ телото: јадеме повеќе отколку што ни е потребно пред сигналот за ситост да стигне до мозокот. Ова може да доведе до:
Прејадување, а со тоа и зголемување на телесната тежина
Ненадејни скокови во гликозата во крвта, што претставува дополнителен товар на панкреасот
Зголемено лачење на инсулин, што со текот на времето може да предизвика намалена чувствителност на ткивата кон овој хормон (отпорност на инсулин)
Истражување и податоци
Студиите во последниве години покажаа дека луѓето кои јадат брзо имаат поголем обем на половината, повисок BMI (индекс на телесна маса), повисоки нивоа на триглицериди и инсулин во крвта во споредба со луѓето кои јадат побавно, дури и кога внесот на калории е сличен.
Кај младите луѓе, кои сè уште се во развој, овој ризик е особено загрижувачки бидејќи инсулинската резистенција може да остане непрепознаена со години.
Механизми што ги поврзуваат брзото јадење и инсулинската резистенција
Поголеми осцилации на шеќерот во крвта по оброкот
Зголемени масти во црниот дроб и абдоминалната област поради прекумерен внес на калории
Хронично покачени нивоа на инсулин, кои со текот на времето го ослабуваат ефектот на инсулинот врз клетките (на пр. во мускулите и црниот дроб)
Воспалителни процеси кои се активираат поради зголемено масно ткиво
Практични препораки за млади луѓе
Јадете полека, свесно, фокусирајќи се на оброкот, без екрани или одвлекување на вниманието
Добро џвакајте ја храната – тоа не е важно само за варењето, туку и за мозокот да има време да регистрира ситост
Практикувајте редовни оброци наместо брзи закуски во движење
Обрнете внимание на сигналите за глад и ситост (научете да препознаете кога е доволно)
Заклучок
Брзината на јадење е повеќе од само навика – таа може значително да влијае на метаболичкото здравје на младите луѓе.
Со забавување на темпото на оброците, младите луѓе можат да го намалат ризикот од инсулинска резистенција, дебелина, а подоцна и од метаболички нарушувања.
Едукацијата за важноста на свесното јадење треба да стане дел од превентивните здравствени програми во училиштата и кај младите луѓе, со цел навремено да се спречи развојот на сериозни хронични заболувања.