Електронските цигари, познати и како е-цигари или вејпинг уреди, станаа глобален феномен во последната деценија – особено кај младите. Тие се рекламираат како „помалку штетна“ алтернатива на традиционалните цигари, а нивните шарени дизајни и овошни вкусови ги прават уште попривлечни, дури и за оние кои никогаш порано не пушеле.
Но, што навистина знаеме за нивното влијание врз здравјето?
Статистика: Кој и колку користи е-цигари
Според Светската здравствена организација (СЗО), има повеќе од 80 милиони корисници на е-цигари низ целиот свет.
Во Соединетите Американски Држави, речиси 14% од средношколците користат вејп производи.
И кај нас употребата на електронски цигари кај младите се зголемува, а особено е загрижувачки што голем број адолесценти кои претходно не пушеле конвенционални цигари, исто така ги користат.
Зошто луѓето користат електронски цигари?
Најчестите причини се:
Обид за откажување од пушење – веруваат дека се помалку штетни.
Забава и социјално влијание – привлечни вкусови и изглед.
Помалку непријатност – нема мирис, помалку чад.
Маркетиншка измама – производите често се рекламираат како безопасни.
Што всушност вдишуваме? Не е само „водена пареа“
Како гостин во емисијата „Боја јутра“ која се емитува во соседна Србија, докторка објаснува што има во пареата од електронските цигари:
„Секој пат кога ја вдишувате таа пареа, треба да знаете дека тоа не е обична водена пареа, туку дека е токсичен коктел кој содржи, покрај никотин, прашкасти супстанции, тешки метали, испарливи органски соединенија, карбонилни соединенија, формалдехид, ацеталдехид, ацетон“.
Формалдехидот е супстанца која е официјално класифицирана како канцерогена. Покрај тоа, многу вкусови (кои се ставаат во електронските цигари) содржат диацетил, хемикалија поврзана со сериозна белодробна болест позната како Popcorn Lung, која предизвикува неизлечиви симптоми како што се отежнато дишење, хронична кашлица и намалена функција на белите дробови.
Научно истражување: Ризиците не се занемарливи
Истражувањето од Универзитетот Џонс Хопкинс покажува дека аеросолот од електронските цигари содржи метали како што се олово и никел, кои можат да предизвикаат оштетување на белите дробови и нервниот систем.
Студиите од Велика Британија и САД ја поврзале употребата на електронски цигари со зголемување на случаите на бронхитис, астма и оштетување на респираторниот тракт.
Долгорочната употреба е поврзана со зголемен ризик од срцев удар, висок крвен притисок и забрзан пулс.
Чадот без оган не значи безопасно
Електронските цигари може да изгледаат модерно, да мирисаат пријатно и да не оставаат пепел или непријатен мирис, но тоа не значи дека се безопасни. Напротив – сè поголем број докази покажуваат дека вдишувањето „пареа“ може да има сериозни последици, особено врз здравјето на респираторниот и кардиоваскуларниот систем.
И покрај популарното верување, е-цигарите не се безопасен начин за излез од зависноста – туку можеби само поинаков влез во нова форма на истата зависност.
ВАЖНО ЗА МЛАДИТЕ
Мозокот се развива до 25-тата година, а изложеноста на никотин во адолесценцијата може:
Да го поремети развојот на когнитивните функции,
Да ја зголеми импулсивноста и ризикот за зависност од други супстанции.