Денес сѐ почесто се зборува за горливиот проблем со врсничкото насилство меѓу децата и младите. Вербалното или физичкото малтретирање кое трае долго може да остави длабоки емоционални последици по здравјето на детето, но и да доведе до сериозни повреди. Ако вашето дете е жртва на злоупотреба од врсници, психолозите велат дека како родител треба да направите сѐ што можете за да го спречите тоа ако е можно.
Имено, можете да му помогнете на детето полесно и подобро да се справи со задевањето, малтретирањето или злонамерните озборувања, а со тоа да го намалите нивниот траен ефект. Дури и ако малтретирањето не е проблем во вашата куќа во моментов, важно е да разговарате за тоа за вашите деца да бидат подготвени ако некогаш им се случи тоа на училиште или на друго место кога вие не сте наоколу.
Според Kids Health, повеќето деца во некој момент се задевани од брат, сестра или пријател. И обично не е штетно кога тоа се прави на разигран и пријателски начин, а на двете деца им е смешно. Но, кога задевањето станува болно, нељубезно и постојано, тоа станува малтретирање и треба да престане.
Злоупотребата е намерна тортура на физички, вербален или психолошки начин. Тоа може да варира од удирање, туркање, навредување, заканување и исмејување до изнудување пари и имот. Некои деца малтретираат избегнувајќи ги другите и шират гласини за нив, додека други користат социјални мрежи или електронски пораки за да ги исмејуваат врсниците или да ги повредат нивните чувства.
Важно е малтретирањето да се сфати сериозно, а не само да се отфрла како нешто што децата треба да го „издржат“. Последиците можат да бидат сериозни и да влијаат на чувството на сигурност или самодоверба на детето. Во тешки случаи, злоупотребата може да има и фатални последици.
Што можат да направат родителите?
Ако дознаете дека вашето дете е жртва на насилство од врсници, смирено слушајте го и пружете му утеха и поддршка. Децата честопати не сакаат да им кажат на возрасните за малтретирањето затоа што се чувствуваат засрамено што тоа се случува или затоа што се загрижени дека нивните родители ќе бидат разочарани, вознемирени, лути или ќе реагираат на неочекуван начин. Понекогаш децата чувствуваат дека се виновни за тоа што им се случило тоа, а многу често се плашат дека ситуацијата ќе биде уште полоша доколку насилникот дознае дека се пожалиле на родител или наставник.
Сепак, како родител, ваша должност е да разговарате за злоупотребата со вашето дете. Пофалете го детето ако одлучи да ви се довери и потсетете го дека не е сам – многу луѓе во одреден момент се малтретирани. Објаснете дека насилникот е тој што лошо се однесува, а нетој. Уверете го детето дека заедно ќе смислите што можете да направите во врска со ситуацијата.
Во анкетите, повеќето деца и тинејџери велат дека малтретирањето се случува на училиште, затоа не заборавајте да го информирате наставникот или воспитувачот за ситуацијата во која се наоѓа вашето дете. Нивната задача е исто така да набљудуваат и да преземаат чекори за да спречат понатамошни проблеми.
Насилството од врсниците може да вклучи широк спектар на ситуации, така што не постои единствен пристап кој одговара на сите. Она што функционира во една ситуација не мора да функционира и во друга. Многу работи, како што се возраста на вклучените деца, сериозноста на ситуацијата и специфичниот тип на малтретирање, ќе помогнат да се одреди најдобриот начин на дејствување, објаснуваат психолозите.
Родителите можат да им помогнат на децата да научат да се справуваат со насилството доколку тоа се случи. За некои родители може да биде примамливо да му кажат на своето дете да возврати. На крајот на краиштата, вие сте лути што вашето дете страда и можеби вам ви било кажано да се „заземете за себе“ кога сте биле млади. Или можеби се грижите дека вашето дете ќе продолжи да биде малтретирано и чувствувате дека да се возврати е единствениот начин да го ставите насилникот на негово место.
Но, важно е да се советуваат децата да не реагираат на малтретирањето со насилство. Ова брзо може да ескалира во уште посериозно насилство, а многу често некој останува повреден. Наместо тоа, најдобро е да се оддалечи и да побара помош од возрасен. Еве неколку други начини на кои децата можат да ја подобрат ситуацијата и да се чувствуваат подобро:
избегнување или игнорирање на насилникот
контролирање на гневот или фрустрацијата
цврсто и јасно да му каже на насилникот да престане, а потоа да си замине
доверување на возрасен (разговор со наставник, родител или психолог).
И последно, но можеби и најважно е да се зајакне самодовербата кај детето. Како што објаснуваат психолозите, родителите кои ќе ја зајакнат самодовербата кај детето ќе подигнат дете кое ќе знае како да реагира во непријатни ситуации, вклучително и кога станува збор за конфликти со насилниците.