За време на бременоста, бебињата добиваат 100% од кислородот од мајката. Кога мајката вдишува, кислородот влегува во нејзиниот крвоток, а потоа тече до плацентата и преку папочната врвца се пренесува на бебето.
Јаглерод диоксидот (CO2) и отпадните материи од бебето патуваат назад низ врвцата до плацентата. Оттаму тие се префрлаат назад во мајчиниот систем за елиминација.
Бебињата добиваат сѐ што им е потребно за раст и развој преку овој неверојатен систем.
Меѓутоа, што се случува кога ќе се роди бебето?
Кога бебињата го земаат првиот здив и како сами се прилагодуваат на дишењето?
Прочитајте повеќе за овој сложен, но неверојатен процес подолу.
Кога почнуваат да дишат бебињата во матката?
Бебињата не вдишуваат сопствен кислород додека се во утробата.
Наместо тоа, тие го добиваат од нивната мајка преку плацентата.
Овој процес се нарекува фетална циркулација, а процесот може да се опише едноставно вака: Крвта богата со кислород и хранливи материи од мајката се пренесуваат, преку плацентата, преку папочната врвца до бебето.
Крвта влегува во бебето преку папочната вена и се движи кон црниот дроб. Поминува низ шант (или посебен отвор) наречен дуктус веносус.
Ова овозможува мала количина на крв да оди во црниот дроб, но повеќето го заобиколува и оди во долната шуплива вена. Ова ја носи крвта во срцето на бебето, кое потоа ја пумпа до мозокот и другите делови од телото.
Белите дробови на бебето добиваат само мала количина на крв – доволно за да го одржува ткивото здраво.
Крвта, која содржи CO2 и отпадни производи, се носи до папочните артерии и назад до плацентата. CO2 и отпадните материи се враќаат во мајчиниот систем. Кислородот и хранливите материи се разменуваат помеѓу мајката и бебето, а циклусот започнува повторно.
Физиологија на првиот здив на бебето
Процесот што се случува при раѓањето, кога бебето преминува од фетална циркулација во независно дишење (циркулација на новороденчето), е сложен, но неверојатен.
Следниве информации ќе ви помогнат да разберете што се случува физички кога бебето ќе го земе првиот здив:
При раѓањето, дразбите како што се промените во температурата и околината предизвикуваат бебето да вдише остро. Воздухот се вовлекува во белите дробови на бебето. Белите дробови се шират и ја туркаат амнионската течност надвор од алвеолите (воздушни кесички).
Ова овозможува крвта богата со кислород да протече до белите дробови. Промените на притисокот во белите дробови и срцето предизвикуваат трајно затворање на посебните отвори кои постоеле за циркулација на фетусот. Ова го пренасочува протокот на крв во белите дробови.
Овој процес ја комплетира успешната трансформација од фетална во неонатална циркулација. Мускулите, органите и мозокот на бебето сега се снабдуваат со кислород преку нивниот сопствен систем.
Колку време им е потребно на бебињата да го земат првиот здив?
Бебето обично го зема првиот здив во рок од десет секунди по раѓањето. Овие први вдишувања, иницирани од новороденчето, се најтешки.
Повеќето новороденчиња спонтано ќе се закашлаат во рок од неколку секунди по раѓањето.
90-95% од новороденчињата ќе ја завршат оваа трансформација без никаква помош.
Како бебињата знаат кога да го земат првиот здив?
Реалноста е дека бебињата, како и сите цицачи, се програмирани да преживеат. Првиот здив е примитивен рефлекс кој е клучен за зачувување на животот на бебето и се активира со промена на температурата на воздухот и околината.
Истражувањето сугерира дека:
Само 5-10% од бебињата имаат потреба од основна стимулација, како што се бришење и триење, за да започнат со дишење
3-6% бараат основни чекори за реанимација (вентилација со кеса и маска)
На помалку од 1% од бебињата им е потребна напредна реанимација (кардиопулмонални компресии или лекови).
Зошто првиот здив на новороденчето е најтежок?
Првиот здив веднаш по раѓањето е механички најтежок за новороденчето бидејќи за прв пат ги користи белите дробови.
По само неколку вдишувања, белите дробови на бебето ќе се надујат. Тие се полнат со воздух и ја туркаат течноста одвнатре. Само тогаш белите дробови можат ефикасно да примаат кислород и да го елиминираат јаглерод диоксидот.
Замислете дека дувате балон за првпат. Балонот е како белите дробови на бебето. Вашиот прв обид да го наполните балонот со воздух бара многу напор, но штом ќе започнете, станува полесно. Следниот пат кога ќе го наполните, тоа е уште полесно.
Процесот е сличен за бебето. Кога неговите бели дробови почнуваат да работат, мускулите вклучени во дишењето не мора да работат толку напорно за да ги одржат надуени.
Дали бебето може да дише додека е сѐ уште прицврстено со папочна врвца?
Повеќето бебиња ќе почнат да дишат спонтано веднаш по раѓањето, дури и кога сѐ уште се прикачени на папочната врвца.
Бидејќи крвта сè уште тече кон плацентата, бебињата ќе продолжат да добиваат кислород од мајката, дури и кога дишат самостојно.
Ова ќе продолжи сѐ додека папочната врвца природно не престане да пулсира.
Ова се нарекува одложено стегање на папочната врвца.
Лекарите обично ја стегаат и сечат врвцата по три минути, но можете да побарате да го пролонгираат ова.