Септември е речиси на врата и многу родители веќе почнаа да купуваат училишни чанти. Многумина се колебаат која чанта да ја изберат, без да го загрозат здравјето и физичкиот развој на детето, што може да биде предизвикано од претешката училишна чанта која ги оптоварува рамената, грбот и вратот на учениците.
Покрај тоа, тежината на чантата го влече детето наназад, па горниот дел од телото се наведнува напред за да се одржи рамнотежата.
Кога ова се повторува секој ден, резултатите се лошо држење на телото и подгрбавен ‘рбет, болка и вкочанетост, проблеми со флексибилноста и намален опсег на движења.
Неповолното влијание на училишните чанти врз здравјето на децата првенствено се манифестира како болка во долниот дел на грбот и во целиот мускулно-скелетен систем.
Негативните последици вклучуваат неправилно држење на телото, замор, исцрпеност и послаба концентрација, односно послаб училишен успех.
Понови истражувања од американски и новозеландски автори (Кистнер и соработници; MackieHW and Legg) покажале дека тежината на полната торба треба да биде ограничена на 10% од тежината на детето, бидејќи тежината од 15-20% ги зголемува шансите за навалување на главата нанапред, замор, исцрпеност и болки во грбот и тешкотии при одење и одржување рамнотежа.
Тоа значи дека ученик со тежина од 25 кг не треба да носи торба со тежина поголема од 2,5 кг.
Што е неправилно држење на телото?
Неправилно држење значи неправилен однос на мускулно-скелетните структури без анатомски промени на ‘рбетот.
Товарите што делуваат на телото не се пренесуваат рамномерно по ‘рбетот, што доведува до зголемено оптоварување на коските, мускулите и зглобовите.
Тоа е честа појава и се јавува кај 20-25% од децата на училишна возраст.
Покрај тешките училишни чанти, неправилно држење на децата предизвикува и долгото седење, недостатокот на физичка активност и брзиот раст во адолесценцијата.
Неправилното држење може да предизвика болки во вратот, грбот, рамената и нозете, а исто така е поврзано со главоболки, замор и стрес.
На долг рок, тоа може да доведе до сериозни мускулно-скелетни нарушувања.
Како треба да се држи детето?
Правилното држење на телото во исправена положба подразбира дека (гледано од страна) ушите, рамената, колковите, колената и глуждовите се во рамнина.
Во седечка положба, главата треба да се подигне, а грбот да биде исправен, задржувајќи ја природната положба на ‘рбетот.
Во лежечка положба, главата и вратот треба да бидат во линија со грбот.
Сè што отстапува од ова предизвикува сомнеж за неправилно држење на телото и бара лекарски преглед за да се утврди дијагнозата.
Внимателен пристап при изборот на училишна торба
Неправилното држење најдобро може да се коригира со зајакнување на мускулите.
На децата им се препорачува да бидат физички активни најмалку 60 минути дневно.
Пливање, трчање и возење велосипед се само дел од препорачаните активности.
Постарите деца и адолесцентите можат да научат вежби за медицинска гимнастика и по неколку дена, со помош на терапевт дома, да вежбаат сами.
Потребно е да се избегнува долготрајно седење, особено пред компјутер или со мобилни уреди.
Читањето мали букви од екранот на мобилниот телефон, освен што ви го уништува видот, многу лошо влијае и на цервикалниот ‘рбет.
А она на што лесно можеме да влијаеме е внимателен пристап кон изборот на училишна чанта.
Различни чанти – различни проблеми
Чантите што се носат напред, како и чантите што се носат напред и назад, на грбот, имаат помало негативно влијание врз држењето на децата отколку чантите што се носат само на грб.
Чантите со едно рамо се поврзани со поголема инциденца на респираторна дисфункција и поголеми промени во држењето на децата отколку чантите што се носат на двете рамења.
Посилните или послабите прерамки на чантата не влијаат на држењето на телото, чувството на непријатност и рамнотежата на децата.
Болката во долниот дел на грбот, како и во другите делови на мускулно-скелетниот систем, освен кај училишните чанти, се поврзува и со долготрајно седење, особено во неправилни и неприродни положби и со недоволно движење и вежбање.
Училишна чанта на тркала или класична чанта за на рамо?
Училишната чанта за на рамо е традиционален избор, но во последниве години училишната чанта на тркала се појави како алтернатива која овозможува грбот на малите конечно да се одмори од товарот на книгите и опремата.
Дали училишната чанта на тркала ќе стане „новата нормала“ кога станува збор за училишната опрема или училишните чанти на рамо, со причина ќе останат класика, останува да се види. Физијатрите предупредуваат дека чантите на тркала не се најсреќното решение, бидејќи повеќето деца секогаш ја влечат чантата на тркала со иста рака, потпирајќи го телото на едната страна за да одржат рамнотежа.
Исто така, тркалата често се оштетуваат, а на крајот децата ја носат таа чанта на рамо, која поради дополнителната опрема е многу потешка од класичната, па детето се бори со поголем товар.
Нема докази дека анатомските чанти се поздрави
Не постојат јасни научни докази за предностите на анатомските, ергономските и слични, обично поскапи, чанти во споредба со обичните чанти.
Оптималната училишна чанта е лесна, се носи на двете рамења и во положба што е можно повисоко во однос на столбот на ‘рбетот.
Совет е да се избере најлесната и најмалата кутија за молив, тетратки и друга опрема.
Во училиште треба да се носат само потребните книги и додатоци.