Во денешната дигитална ера, екраните се насекаде околу нас, па не е изненадување што тие се присутни и во животот на бебињата и малите деца.
Не е невообичаено дури и најмладите членови на семејството да дојдат во контакт со екраните, без разлика дали преку видео повици со баба и дедо или гледање цртани филмови или едноставно постојано вклучен екран на телевизорите.
Меѓутоа, во исто време има бројни предупредувања за штетното влијание на екраните врз најмалите деца. Дали родителите треба да се грижат?
Експертите од Американската академија за педијатрија препорачуваат децата под 18 месеци да избегнуваат екрани. Во првите години од животот мозокот интензивно се развива, а бебињата учат преку игра, движење и интеракција со околината, вели педијатарот Шон Мекена за HuffPost.
„Децата не учат еднакво добро од дводимензионалните слики“, објаснува педијатарката д-р Фадијла Допвел. Наместо пасивно да гледаат во екраните, бебињата треба да ги користат сите свои сетила за да го истражуваат светот. Истражувањата покажуваат дека премногу време пред екранот во раното детство може негативно да влијае на вниманието, планирањето и емоционалната регулација подоцна во животот.
Што ако детето повремено гледа во екраните?
Иако би било идеално целосно да се избегнат екраните, експертите разбираат дека тоа понекогаш е тешко да се постигне. Ако на родителот му треба кратка пауза или да заврши некои домашни работи, краткото изложување на екраните не е причина за паника.
Д-р Шон Мекена советува да го користите екранот во кратки интервали – на пример, 15 минути видео, потоа 15 минути игра без екран. Максималната дневна граница што ја препорачува е половина час. Важно е да се избере содржина која е интерактивна и го поттикнува детето да учествува, како што се емисии кои поставуваат прашања или поттикнуваат танцување. Треба да се избегнуваат бучни, брзи и агресивни сцени кои можат претерано да го стимулираат детето.
Што ако детето веќе е навикнато на екрани?
Ако дете под 18 месеци е веќе изложено на екрани, не е доцна да се направат промени. „Мозокот на бебето сè уште е многу прилагодлив“, вели д-р Допвел.
Родителите може постепено да го намалуваат времето пред екранот – на пример, да го скратат времето на гледање на емисија од 30 на 25 минути, а потоа постепено на 20. Исто така, се препорачува да се замени времето пред екранот со активности во кои детето ужива, како што се играње, цртање или редење коцки.
Иако екраните се неизбежен дел од модерниот живот, експертите советуваат да ги користите умерено со многу интеракција и игра кои го поттикнуваат природниот развој на детето.