Грижата е емоционална и ментална реакција на ситуации, мисли или настани кои предизвикуваат чувство на несигурност, страв или неизвесност.
Кога се грижиме, нашето внимание е насочено кон некој реален или замислен проблем, често поврзан со иднината и можните негативни исходи.
Тоа е природен човечки одговор на ситуации кои ги доживуваме како потенцијално опасни или проблематични и служи како начин на кој нашиот ум се обидува да најде решенија или да се подготви за можните предизвици.
Грижата може да биде корисна ако нѐ мотивира, нè тера да размислуваме за проблемите, а врз основа на што потоа ги преземаме неопходните чекори за нивно решавање.
На пример, грижата за здравјето може да нè мотивира да ги промениме животните навики или да одиме на лекар. Но, ако стане претерана или неконтролирана, грижата може да стане штетна. Потоа доведува до анксиозност, стрес и чувство на преоптоварување, што го отежнува нормалното функционирање.
Постои разлика помеѓу рационална грижа, која произлегува од реални ситуации и проблеми, и ирационална грижа, која се заснова на претерано размислување за работи кои се надвор од нашата контрола или кои можеби никогаш нема да се случат.
Сите ние се соочуваме со чувства на анксиозност во одреден момент од нашиот живот.
Можеби нешто одеднаш ве оптоварува, добивате лоши вести или се наоѓате во ситуација која ви создава стрес и напнатост. Иако грижата е природна реакција на неизвесноста и предизвиците, важно е да знаете како да се смирите и да ја вратите контролата над вашите мисли и чувства.
Препознајте го моментот на загриженост
Првиот чекор кон смирување е да препознаете што се случува. Анксиозноста честопати може да нè нападне одеднаш без да ја сфатиме нејзината причина.
Застанете за момент и станете свесни за сопствените мисли и чувства.
Запрашајте се: за што точно сум загрижен?
Кога ќе го идентификувате изворот на вашата загриженост, ќе ви биде полесно да му пристапите на проблемот на рационален начин.
Обидете се да не го игнорирате чувството на загриженост, туку прифатете го како знак дека треба да обрнете внимание на нешто важно.
Фокусирајте се на дишењето
Кога сме обземени од вознемирувачки мисли, дишењето станува плитко и брзо.
Контролирањето на дишењето е еден од најефикасните начини за моментално смирување.
Обидете се да земете длабок здив низ носот, избројте до четири, задржете го здивот неколку секунди, а потоа полека издишете низ устата. Повторете ја оваа техника неколку пати.
Длабокото дишење помага во смирување на нервниот систем, го забавува отчукувањата на срцето и ви дава чувство на контрола.
Променете ја вашата перспектива
Кога сте загрижени, вашите мисли често стануваат катастрофични – почнувате да ги замислувате најлошите можни исходи од ситуацијата.
Во тој момент, важно е да ги преиспитате вашите мисли.
Запрашајте се: колку е реално она од што се плашите?
Можете исто така да се обидете да визуелизирате попозитивен исход или да се потсетите на слични ситуации во минатото кои успешно сте ги решиле. Не мислете постојано на некои не сте ги решиле. Промената на вашата перспектива ви помага да сфатите дека можеби го преценувате ризикот или не сте целосно реални во вашите очекувања.
Практикувајте свесна присутност (mindfulness)
Свесното присуство или внимателноста е техника со која се фокусирате на сегашниот момент, наместо да се изгубите во вознемирувачки мисли за иднината.
Кога чувствувате наплив на загриженост, обидете се да се фокусирате на она што се случува овде и сега. На пример, обрнете внимание на звуците околу вас, почувствувајте ја земјата под вашите нозе или набљудувајте мали детали во вашата околина. Ова го враќа вашиот ум во сегашноста и го спречува да талка кон работи над кои немате непосредна контрола.
Делувајте на она што можете да го контролирате
Анксиозноста често произлегува од чувството на немоќ или губење на контролата.
Размислете: Што можам да направам сега за да го решам проблемот?
Можеби нема да можете веднаш да ја решите целата ситуација, но малите активности, дури и едноставни како планирањето на вашите чекори, можат да ви дадат чувство на контрола.
На пример, ако сте загрижени за претстојниот проект на работа, напишете список со задачи и започнете со мали чекори. Дејствувањето помага да се намали анксиозноста бидејќи ви дава чувство дека нешто преземате.
Разговарајте со некого
Кога сме загрижени, често се чувствуваме изолирани.
Разговорот со пријател, член на семејството или колега може да помогне да се намалат чувствата на напнатост. Споделувањето на вашите грижи со некој кој ве поддржува е многу смирувачко. Другото лице може да има поинаква перспектива или корисен совет што може да ви помогне да ги видите работите појасно.
Понекогаш, само гласно кажување на вашите мисли ви помага да се чувствувате подобро.
Поставете граници за загриженоста
Грижата може да стане навика, а на долг рок, прекумерната грижа има негативно влијание врз вашето физичко и ментално здравје.
За да го спречите ова, обидете се да си поставите „време на грижа“ за себе. Одвојте одреден период од денот, да речеме 15 минути, во кој ќе размислувате за вашите грижи.
После тоа време, одлучете да се оддалечите од тие мисли и фокусирајте се на други активности. Овој пристап ви овозможува да не ја игнорирате грижата, но да не дозволите да ви го преземе целиот ден.
Водете сметка за вашето физичко здравје
Грижата за вашето физичко здравје има огромно влијание врз вашата ментална благосостојба. Физичката активност, доволно сон и урамнотежена исхрана може значително да го намалат чувството на анксиозност.
Кога вежбате, вашето тело ослободува ендорфин кој помага да се подобри вашето расположение. Ако сте загрижени, дури и кратка прошетка може да помогне да се намали напнатоста.
Вежбајте благодарност
Грижата може да ве фокусира на она што недостасува во вашиот живот или што може да тргне наопаку.
Практикувањето на благодарноста ви помага да го префрлите вашиот фокус на позитивните аспекти од вашиот живот.
Секој ден запишете три работи за кои сте благодарни. Тоа може да биде нешто мало, како пријатен разговор со пријател или убав оброк.
Практикувањето благодарност помага да се префрли вашето внимание од грижите на она што го имате и што ве прави среќни.