Деменцијата е исклучително честа појава. Оваа состојба не може целосно да се спречи. Возраста, генетиката и надворешните влијанија можат да играат улога во развојот на деменција. Сепак, можеме да влијаеме на некои фактори на ризик поврзани со начинот на живот.
Фактор на ризик: недоволно вежбање
Знаеме дека најмалку 150 минути вежбање неделно има далекусежни ефекти врз здравјето, покрај одржувањето на телесната тежина. Но, главната придобивка од физичката активност е намалување на ризикот од деменција.
„Дебелината, високиот крвен притисок и дијабетесот се поврзани со до 50 проценти од случаите на деменција“, вели д-р Алваро Пасквал-Леоне, професор по неврологија на здравствената школа на Харвард. „Значи, има смисла дека контролирањето на факторите на ризик, како што е (седечки) начинот на живот што придонесува за развој на овие состојби, може значително да ги намали стапките на деменција“.
Покрај тоа што помага во контролата на дебелината, хипертензијата и дијабетесот, Пасквал-Леоне тврди дека физичката активност може да го стимулира формирањето на нови клетки во мозокот. „Тоа ја подобрува ефикасноста на механизмите за пластичност на мозокот, кои се клучни за стекнување нови вештини и формирање на сеќавања“, вели тој.
Стремете се кон комбинација од аеробни вежби како одење или возење велосипед, вежби за сила со тегови или еластични ленти и вежби за ум-тело како јога или таи чи, кои можат да го смират умот. Постепено зголемувајте го вашето вежбање на најмалку 30 минути дневно, пет дена во неделата.
Фактор на ризик: Недоволна социјална интеракција
Осаменоста е многу поврзана со депресија, злоупотреба на алкохол и проблеми со спиењето. Се покажало дека осаменоста и лошиот социјален ангажман се фактори на ризик за деменција, потврдува за HuffPost д-р Смита Пател, лекар и невролог.
Покрај заштитата на мозокот, Пател истакнала дека зголемената социјална интеракција исто така може да го продолжи животот. „Вкупната стапка на преживување се зголемува за 50 проценти ако имате силни социјални односи. Повеќе од 80 проценти од стогодишниците секојдневно комуницираат со пријател или член на семејството“.
Интеракциите со семејството, пријателите и соседите нè прават она што сме“, објаснила Пасквал-Леоне. „Тие моменти не само што не прават среќни, туку и ја подобруваат функцијата на мозокот и општото здравје. Истражувањата покажуваат дека чувството на осаменост може да биде подеднакво штетно за здравјето како и попознатите фактори на ризик како секојдневното пушење или сериозни здравствени состојби како што е дијабетесот“.
Ако сте загрижени дека не добивате доволно социјална интеракција, Пасквал-Леоне вели дека има некои чекори што можете да ги преземете веднаш. „Започнете со идентификување на пет блиски пријатели и поврзување со секоја од нив најмалку еднаш неделно“, вели таа.
„Ова може да значи да им се јавите на телефон или да се сретнете на кафе. Потоа запрашајте се дали се чувствувате осамено. Ако одговорот е да, разговарајте со вашето семејство и најблиските пријатели за тоа што можете да направите заедно. Можете исто така да размислите да се приклучите на клуб, курс или група на луѓе кои ги делат вашите интереси“.
Фактор на ризик: Недоволен сон
„Недостатокот на сон, особено спиењето помалку од пет до шест часа навечер, е поврзано со зголемен ризик од развој на деменција подоцна во животот“, вели неврологот Пател. За жал, несоницата станува сѐ почеста како што старееме.
Ако не можете да спиете повеќе од пет часа навечер, Пасквал-Леоне предлага неколку чекори што можете да ги преземете. „Подобар режим на спиење се постигнува со ограничување на алкохолот, избегнување големи оброци и пијалаци два часа пред спиење, одржување на удобно ладење, избегнување изложување на мобилни телефони, лаптопи и телевизор два часа пред спиење и користење на апликација или уред што произведува смирувачки бел шум“.