Сашка Соломоновска Јаневска е гостиварчанка, родена е во 1977 година, а во 2004 заминала во Пула и оттогаш, веќе точно 20 години, живее и работи таму.
Бидејќи како дете била многу поврзана со својот помлад брат Новица и со родителите Матеја и Славица, таа разделба со нив, но и со родниот крај, ѝ била многу тешка.
„За Пула заминав во далечната 2004. Мојот тогашен вереник, сегашен сопруг Игор замина на работа во овој хрватски град и после една година ми рече: или дојди ти ваму или јас се враќам, сам не се живее.
Бидејќи бев невработена, си реков дека немам што да изгубам и дека е попаметно јас да одам и да пробам како ќе биде.
Но изгубив многу! Го изгубив секојдневјето со моите родители и брат ми, дружењето со пријателите, роднините, едноставно ја изгубив онаа македонска топлина, прошетките по чаршијата, го немаше веќе ѕвонот на камбаните, пиењето боза со пријателките…
Сепак, овде ми се случија многу убави работи, добив работа во својата струка, станав мајка и имам два прекрасни сина Филип и Михаел“, почна да ни ја раскажува својата приказна нашата соговорничка Сашка.
Изминатите две децении во Хрватска биле тешки не само поради тоа што ѝ недостасувало семејството, туку и поради административните проблеми, документацијата, визите, статусот на странец, животот под кирија.
„Но, како што велат, Бог си ги реди работите. По професија сум дипломиран професор по одделенска настава, а во Хрватска работам во својата струка уште од 2006 година.
На почетокот предавав само македонски јазик по модел Ц, кој е одобрен од Министерството за наука и образование на Република Хрватска како можност малцинствата да си го негуваат својот јазик и култура и чија оценка влегува во свидетелствата на учениците“, раскажува таа.
Годината кога почнала да работи во ова училиште, ѝ била исполнета со многу убави работи.
„Прво, во месец јуни таа година за првпат станав мајка, па после неколку месеци добив работа како учителка по македонски јазик и култура, а после две години добив и работа на полно работно време, како учителка од 1 до 4.одделение во ОУ „Центар“ во Пула, во целодневна настава кадешто, нормално, предавам на хрватски јазик.
Во 2023 година ни овозможија и пишување на курикулум за македонски јазик, во чија изработка заедно со моите колешки имам голем придонес, поточно, придонесот е на целата работна група која беше одбрана преку јавен конкурс“, вели нашата соговорничка.
Она што е интересно и е дел од работата, но многу повеќе ѝ е задоволство на госпоѓа Соломоновска Јаневска, се летните кампови на кои децата на нашите иселеници имаат можност да се дружат и да учат за земјата од која потекнуваат.
Сашка била учесник на летните кампови кои годинава се одржале во последната недела од јули, во Охрид, а потоа, во последната недела од aвгуст и во Селце, мало гратче јужно од Цриквеница, Хрватска.
„Во Летниот камп во Охрид оваа година бев повикана од страна на Агенцијата за иселеништво како предавач на часовите заедно со мојата колешка Деспина од Загреб, а пред две години бев водител на децата од Хрватска во Охрид.
Годинава пак бев водител на проектот и заедно со мојата колешка Маја Јовановски, предавач во летниот камп во Селце чиј носител беше Заедницата на Македонците во Хрватска, а кофинансиран од Министерството за наука и образование на РХ, како и од многу фирми, поединци, правни лица и од родителите“, вели Сашка.
Инаку, во склоп на овие кампови се изведуваат различни работилници преку кои се потврдува наученото, но се отвора и патот кон нови знаења од областа на јазикот, културата, традицијата и обичаите на македонскиот народ.
„Основна цел на овие летни кампови е децата низ различни активности и работилници кои ги организираме да ги потврдат своите знаења, но и да го отворат патот кон нови сознанија од областа на јазикот, културата, традицијата и обичаите на македонскиот народ, а децата се најмногу заинтересирани за музиката, носиите и обичаите, а многу ја сакаат и старата македонска музика.
Го збогатуваме речникот, пишуваме, пееме, играме и се забавуваме. Ја развиваме емпатијата меѓу децата, се шират пријателствата меѓу дечиња од различни градови.
Всушност, го негуваме она македонското“, се смее нашата сонародничка.
Од досегашното искуство, вели таа, децата одлично ги прифаќаат овие кампови, иако тешко им паѓаат разделбите после тие седум дена што ги поминуваат заедно, но не помалку им е тешко и на наставничките, како и на нашата соговорничка.
„Ми недостасуваат нивната смеа, искреност, сите различни, а сепак здружени како еден. Мислам дека сме одлично прифатени и од страна на жителите, па не можам да не ја спомнам ситуацијата од летниот камп во Селце кадешто, додека ја пеевме „Македонско девојче“ пред хостелот, ни се придружија минувачите, поточно млад брачен пар кој запеа покрај нас со насмевка на лицето.
И тоа не е реткост, напротив, секаде сме одлично прифатени, а локалните жители ни се придружуваат не само во пеењето песни, туку и кога играме македонски ора“, вели учителката.
„Годинешниот камп во Селце имаше триесетина ученици на возраст од 8 до 18 години, односно ученици од основно и средно образование.
Во Селце беа само дечиња од Хрватска, додека пак во Охрид беа и деца на наши иселеници од Србија, Австрија, Шведска, Хрватска, Франција, Русија“, објаснува Соломоновска Јаневска.
Таа е пресреќна затоа што камповите поминуваат во најубав ред без никакви проблеми и вели дека тоа и не може да е поинаку со оглед на тоа што сите деца и нивните родители се прекрасни луѓе, а нејзините колешки пак, освен што совесно си ја вршат својата работа, го прават тоа и со полно срце и душа.
„Има многу моменти кои можам да ги издвојам, а кои се однесуваат на нашата блискост со децата на овие летни кампови, како на пример, кога бдеете цела ноќ покрај детенце кое го боли стомачето или прв пат е одвоено од своите. Тоа е нешто што цел живот го носите со себе и нешто што едноставно, одбирајќи ја својата професија, го носите во себе. Едноставно, живеете со тоа“, вели оваа драга наставничка.
Инаку, секое од овие деца доаѓа од различен крај на Македонија, па така секој има нешто свое и штом ќе го каже мора и да го објасни бидејќи секој крај има свои обичаи, свои наречја кои им се интересни на останатите.
„И што уште да кажам“, прашува таа, „убаво ми е во Хрватска бидејќи запознав многу добри луѓе, стекнав нови пријатели, го исполнив својот живот со многу различни доживувања, но секогаш постои она: Ех, да сум дома и покрај своите, да ги почувствувам мирисот и топлината на својот дом и излезот и залезот на македонското сонце“, завршува со носталгија нашата Сашка.