Нема родител кој кога ќе добие дете ќе помисли: „Е, сега ќе одгледувам саможиво, разгалено суштество, без разбирање за туѓите потреби и чувства“.
Но, има родители кои и покрај сите добри намери завршуваат со дете кое не може да прифати НЕ за одговор. Овде не зборуваме за тригодишни деца кои штотуку учат да управуваат со своите емоции, туку за малку постари деца од кои веќе може да се очекува да го приспособат своето однесување на некои општествени норми.
Да се види добро развиено шестгодишно дете како ги удира родителите, се фрла на земја или фрла работи е знак дека, веројатно, дошло до некаков пропуст во неговото воспитување.
Не толку одамна, ваквите сцени беа незамисливи.
Можеби и тоа не беше добро и можеби методите на тогашната генерација беа сомнителни, но секако дека и денешните родители треба да поработат на едукацијата и на родителските вештини.
Како дошло до тоа веќе да се „големи“ и да не знаат да се контролираат?
Разгаленост предизвикана од технологијата
Пред да го впериме прстот кон родителите, ајде да признаеме колку силен и длабок отпечаток остава технологијата во животот на децата.
Дури и оние деца чии родители се обидуваат да им го ограничат пристапот.
Затоа што, да се разбереме, да се биде речиси единственото дете во вашето одделение кое не слушнало за некој популарен јутјубер не е воопшто лесно.
Интернетот, видео-игрите, Јутјуб во голема мера го променија животот на децата во претходните децении, како и нивната секојдневна рутина.
Бројни студии покажаа дека дигиталната технологија генерално има лош ефект врз децата – таа е поттик за развој на анксиозност и депресија, низок праг на толеранција на фрустрација и застој во развојот на емоционалната интелигенција.
Можеби не сте знаеле, но во САД постои нешто што се нарекува US Surgeon General.
Тоа е нешто како „главен доктор на нацијата“.
Тој се грижи за здравјето на целата нација, и психичко и физичко.
Неговата задача е да ја информира нацијата за сите научни откритија во врска со влијанието врз здравјето на луѓето.
А токму тој неодамна побара социјалните мрежи да воведат предупредување (како она на кутиите со цигари, само онлајн) за штетата што може да ја предизвикаат по здравјето на адолесцентите.
Поминаа речиси триесет години од појавувањето на првиот паметен телефон.
Тоа значи дека на цели генерации деца им е попријатно да комуницираат со екранот отколку со други, помалку познати луѓе.
И во повеќето случаи, тоа се деца кои биле воспитани од добронамерни, грижливи родители кои навистина немале поим што се случува кога нивното дете поминувало со часови пред екранот. Сите ризици од виртуелниот живот станаа широко познати дури во последните неколку години.
Американскиот психотерапевт Шон Гровер ја раскажа приказната за двајца тинејџери кои доаѓаат кај него на терапија, одделно.
И двајцата имаат 16 години и и двајцата приредуваат, дури и на терапија, такви тантруми што можеме да ги разбереме кај тригодишно дете.
„Тие врескаа, викаа, пцуеја, ги понижуваа своите родители.
И двајцата ми беа донесени поради нивната зависност од екраните – поминуваа повеќе време со уреди отколку со пријателите и семејството, што предизвика одложување во развојот на емоционалната интелигенција.
Со други зборови, физички се развиле, но нивното однесување останало на ниво на мало дете“, вели овој психотерапевт.
А доцнењето во емоционалниот развој речиси секогаш предизвикува однесување кое често го нарекуваме разгаленост.
Наместо да се борат за својата независност и автономија, да научат да бидат независни, овие деца остануваат зависни од своите родители од кои очекуваат да ги исполнат сите нивни потреби.
Лоши одлуки во родителството
Постојат три најважни типови на родители кои најчесто одгледуваат нерегулирани, напорни, насилни деца: родител со силно чувство на вина, вознемирен родител и родител кој се обидува да држи сѐ под контрола.
А еве уште неколку родителски грешки кои ги разгалуваат децата:
Родителите кои биле игнорирани или злоупотребувани во детството се обидуваат да надоместат сѐ што им недостигало давајќи им сѐ на своите деца.
Во тоа, понекогаш, претеруваат.
Родители кои страдаат од анксиозност и не можат да ја поднесат помислата дека на нивните деца нешто им недостасува или дека чувствуваат некаква непријатност.
Негативни ефекти од разгалувањето
Еве некои од последиците што ги трпат децата кои се воспитуваат на овој начин:
Ниска толеранција на фрустрација: Кога овие деца се фрустрирани, тогаш е поголема шансата да се откажат веднаш штом ќе наидат на пречка.
Слаби вештини за решавање проблеми: Разгалените деца не сакаат да решаваат проблеми.
Тие не се занимаваат со тоа, туку сакаат другите да го направат тоа наместо нив.
Лоша работна етика: Технологијата обезбеди способност да се биде мрзлив.
Сè е на еден клик и децата на кои им е дозволено да користат многу технологија очекуваат дека ќе можат да го добијат она што го сакаат, кога сакаат, без да вложуваат многу труд.
Накратко – сè да им биде на клик.
Социјални проблеми: Разгалените деца избегнуваат друштвени собири освен ако самите не се во центарот на вниманието.
Ова ги прави непопуларни во друштвото и лоши сиромашни играчи.
Проблеми со емоционалниот развој: Остануваат заглавени на ниво на тригодишни деца и се склони кон изливи на бес.