Зошто не е добро децата да имаат свои пари? Не смеат да прават што сакаат и да трошат без да прашаат

Дали децата треба да имаат свои пари, како можеме да ги научиме да управуваат со нив, кога треба да им се дава џепарлак, се само некои од дилемите со кои се соочуваат родителите. Билјана Грбовиќ, авторка на прирачникот за родители „Сакам што те родив токму тебе, токму таков/таква“, вели дека кога станува збор за парите, примерот што родителите им го даваат преку своето однесување е многу важен за децата, но пред сè е важно колку се научени да водат дисциплиниран живот.

Децата обично би купиле сè и би го направиле тоа веднаш, па затоа речиси и да нема родител кој не се нашол во ситуација каде што детето во продавница зема играчка, бомбона… и не сака да ги остави. Таквото однесување е типично за најмладите, бидејќи тие имаат нагон веднаш да ги задоволат своите желби и потреби.

Принцип на задоволство и принцип на корисност

Билјана Грбовиќ, основач на Здружението на родители „Матица“, магистер по медиумски дизајн во образованието и наставничка во основно училиште, за порталот N1 истакнува дека кај секоја личност, вклучително и кај детето, два принципа секогаш се во војна – принципот на задоволство и принципот на корисност, и дека е многу важно детето да научи да се спротивстави на задоволството и да направи корисен избор.

„Кога детето учи да функционира на начин што не ги задоволува неговите желби кога и колку што може, туку има одредена граница, тогаш е природно таквото дете кога оди, на пример, на екскурзија, да не троши сè веднаш за свое задоволство, туку да го распредели, па дури има и, не мал број деца, кои дури и ќе заштедат пари“, вели таа.

Според неа, управувањето со парите не е изолирано знаење и начинот на кој управуваме со парите има врска со тоа кои сме ние, а не само со она што сме го научиле за парите.

Оние деца кои успеваат да распределат пари во одреден период за кој им биле дадени, или дури и да ги заштедат, се личности кај кои принципот на разум и корисност веќе победил над принципот на задоволство во различни сфери од животот.

Затоа, вели таа, задача на родителите е прво и најважно да ја гледаат личноста на детето.

„Колку е подисциплинирано детето, тоа само се прелива од една сфера во друга. Ако се дисциплинирани во другите сегменти од животот, има многу поголеми шанси да бидат и кога станува збор за пари.

Значи, дисциплиниран живот и, покрај тоа, личен пример од родителот, кој преку своите избори покажува дека може да каже „Не сакам да плаќам толку многу за таа работа, претерано е и не ми е премногу важно“.

Така детето учи и најчесто го прифаќа моделот на родителот. Ако не се дисциплинирани, тогаш често се „распуштаат“ и кога станува збор за пари“, нагласува таа.

„Не е добро децата да имаат свои пари“

Грбовиќ смета дека не е добро децата да имаат свои пари, нагласувајќи дека тоа е „модерен изум“. „Зошто мислам дека тоа не е добро? Родителите доаѓаат кај мене, доаѓаат на индивидуално советување и велат – детето е постојано на компјутер, па купува игри.

Ги прашувам зошто му даваат пари, а тие одговараат дека не му ги дале тие, туку дека детето ги купило со свои пари.

Прашувам колку години има? Тие велат: 10.

Па прашувам, кога ги заработил? Всушност, тоа се пари што ги даваат бабите и дедовците, кумовите, а потоа кога родителите одат кај кумовите за родендени, тие ги враќаат сите.

Практично, тоа се пари што се наменети за детето, но не во смисла дека детето може самостојно да располага со нив и да купи што сака“, вели таа.

Според нејзиното мислење, овие пари треба да останат кај родителите и да се користат за купување на она што му е потребно на детето.

„Детето може да учествува, да дава предлози и да каже што сака. И ако родителот процени, но само ако процени дека е добро, корисно, нешто позитивно, тогаш е во ред да потроши пари на тоа. И секако само кога нема поважни работи за кои им се потребни тие пари.

Апсолутно нема потреба да се создава ситуација каде што детето, кога ќе добие пари од своите баба и дедо, може да прави што сака со нив“, нагласува Грбовиќ и додава дека детето треба да побара дозвола од своите родители за да користи какви било пари, бидејќи тие се компетентни да проценат што е корисно за детето, а што е штетно за него.

Таа исто така наведува дека родителите се оние кои секогаш ја поставуваат рамката и ограничувањето за сите активности на децата и дека како што детето расте, родителите му даваат сè поголема слобода во однос на тоа како растат компетенциите на детето.

„Таму кадешто детето има доволно знаење за самостојно да донесува правилни одлуки, родителот се повлекува од таа област и така со текот на времето, во еден момент, родителот може да се опушти“, вели Грбовиќ.