Родителството значително се промени во последниве години. Некогаш беше доволно да му се овозможат на детето основни услови, добро училиште и неколку воннаставни активности.
Денес, родителите се повеќе се обидуваат да им го обезбедат на своите деца најдоброто од сè – од ран развој и квалитетно образование до врвни хобија и луксузни патувања.
Но, детскиот психолог Александра Аникина предупредува дека претераната заштита може да им отежне на децата да се справат со реалниот живот.
Многу родители вложуваат огромна енергија во воспитувањето на децата, често заборавајќи на сопствените потреби и граници. Стравот од тоа „да не се доволно добри родители“ или „да го трауматизираат детето“ може да ги наведе да создадат целосно заштитено опкружување.
Презаштитеното дете не знае како да се справи со проблемите.
„Родителите кои им ја олеснуваат работата на своите деца, за да ги заштитат од тага и разочарување, несвесно им прават лоша услуга. Ако детето изгуби хрчак, веднаш му купуваат нов за да не почувствува тага. Ако сака скапа играчка, родителите ќе се откажат од нешто за да му ја набават, бидејќи тие самите ја немале во детството. Ако се појави проблем на тренингот, секогаш тренерот е виновен – никогаш детето. Ако детето направи сцена, наместо ручек ќе добие сладолед и наместо половина час – три часа цртани“, објаснува психологот.
Дете кое расте во таква средина создава нереална слика за светот, во која секогаш сè мора да биде по негово. Тие деца не развиваат отпорност на неуспеси, не учат како да се справат со проблемите и не знаат како да прифатат отфрлање.
Авторитарното родителство може да биде исто толку штетно
За разлика од претерано заштитувачкото воспитување, постои авторитарно, строго воспитување, кое исто така може да има трајни последици. Родителите кои постојано го критикуваат своето дете, го споредуваат со другите и поставуваат недостижни цели, може да предизвикаат детето да расте со чувство на инфериорност и постојан страв дека нема да ги исполни очекувањата.
„Речениците како „можеш подобро“, „повторно си згрешил“, „треба да се трудиш повеќе“ – ако се користат без рамнотежа со поддршка и пофалба, може да го натераат детето да мисли дека никогаш нема да биде доволно добро. Таквото дете ќе ја вложи својата енергија во обидот да ги задоволи своите родители, често на штета на сопствените желби и потреби“, предупредува Аникина.
Децата ја чувствуваат емоционалната состојба на своите родители
Третиот чест проблем во родителството е криењето на негативните емоции. Родителите често мислат дека го штитат своето дете криејќи од него стрес, тага или брачни проблеми. Сепак, децата се исклучително чувствителни и брзо забележуваат кога „нешто не е во ред“.
„Иако мајката е насмеана, а таткото се однесува како се да е во ред, детето чувствува напнатост и станува анксиозно. Долготрајната изложеност на таква средина може да влијае на емоционалната состојба на детето и да го зголеми нивото на стрес”, забележува психологот.
Родителите треба да се грижат за себе, не само за своите деца.
Со цел децата да растат во емотивно стабилна средина, од клучно значење е родителите да се грижат за сопственото ментално здравје.
„На децата им требаат мирни и среќни родители за да бидат среќни и стабилни. Затоа е важно мајките и татковците да инвестираат време и ресурси во себе, а не само во своите деца. Кога родителот ќе најде рамнотежа помеѓу грижата за своето дете и грижата за себе, тогаш создава здрава основа за емоционалниот развој на своето дете”, заклучува Аникина.