Спина бифида е второ најчесто вродено нарушување по срцевите мани и најчеста малформација на централниот нервен систем. Се јавува за време на развојот на ‘рбетот на ембрионот, при што е нарушено затворањето на ‘рбетниот канал.
Спина бифида се јавува во две форми:
отворена (аперта) која е видлива веднаш по раѓањето како испакнатина или
затворена (окулта) спина бифида која е скриена, но обично се наѕираат кожни нарушувања на долниот дел од грбот каде што обично се наоѓа. Оваа е најблага и обично не предизвикува никакви симптоми или функционални проблеми.
Најчесто, децата со спина бифида окулта имаат целосно нормален развој.
Инциденцата е околу 5 заболени на 10.000 раѓања, според некои податоци малку почесто кај девојчињата.
Спина бифида окулта – причини
Некои спина бифиди се поврзани со синдроми како што е ДиЏорџ (дефект на хромозомот 22), но повеќето се несиндромски со влијание на генетиката и факторите на животната средина:
зголемена телесна тежина кај мајката за време на бременоста,
пушење кај мајката за време на бременоста,
употреба на одредени антиепилептични лекови за време на бременоста,
дијабетес,
недостаток на фолна киселина кај мајката.
Спина бифида окулта – симптоми
Повеќето пациенти немаат симптоми и обично се откриваат случајно за време на рендгенско снимање на ‘рбетниот мозок од друга причина, дури како возрасни лица. Некои од знаците што можат да укажуваат на проблем со затворањето на ‘рбетниот мозок кај такви пациенти се:
влакнеста област,
масна испакнатина,
хемангиом,
монголска дамка – темна дамка од раѓање,
хипопигментирана област.
Бидејќи најчесто го зафаќа долниот дел од ‘рбетот (сегмент L5-S1), симптомите што може да се појават вклучуваат:
слабост, вкочанетост или несмасност во ногата,
тешкотии при мокрење,
проблеми со варењето,
болка во грбот или ногата,
деформитет на ногата.
Дијагноза
Ултразвукот за време на бременоста може да открие отворена спина бифида, но спина бифида окулта е потешко да се открие. Во некои породилни центри, можно е да се направи МРИ на фетусот, што дава подетална анатомска слика.
Спина бифида окулта често се открива случајно за време на скенирање на ‘рбетот за друг проблем, бидејќи затворената спина бифида генерално не предизвикува никакви проблеми кај пациентите.
Спина бифида окулта – лекување
Бидејќи ретко предизвикува симптоми, ако се открие случајно, нема потреба од непотребни инвазивни процедури. Во спротивно, се изведува операција за да се намали притисокот врз ‘рбетниот мозок.
Спина бифида окулта што не бара операција ретко предизвикува компликации.
За потребата од дополнителни испитувања:
„Иако во моментот не постои причина за загриженост и бебето се развива одлично, сепак, понекогаш докторите би можеле да препорачаат превентивно да се направи магнетна резонанца (МР) на лумбалниот дел од рбетот – обично на возраст меѓу 6 и 12 месеци, кога е полесно изводливо без седација.
Причината за ова е што понекогаш зад оваа блага форма може да се крие состојба наречена „затегнат рбетен мозок (tethered cord)“, која не мора веднаш да се манифестира, но со време може да доведе до проблеми со одење, контрола на мочен меур или болки.
Превенција од спина бифида
Факторите на животната средина во првите три месеци од бременоста имаат големо влијание врз развојот на нервниот систем. Докажани придобивки се покажани преку:
внес на фолна киселина (препарати или преку храна – леб од цело зрно, мешунки, цитрусни овошја, темнолистен зеленчук, авокадо),
благо хлорирана вода,
внес на инозитол (хемиско соединение слично на јаглехидратите, не е витамин, туку дел од комплексот на витамини Б).