Разговорите со тинејџерите честопати можат да бидат фрустрирачки – од двете страни. Родителите се обидуваат да бидат вклучени, но наидуваат на ѕид од тишина, додека адолесцентите избегнуваат отвореност, дури и кога им е тешко. Иако родителите обично имаат добри намери, експертите предупредуваат дека тинејџерите често имаат јасни причини зошто не ги споделуваат своите мисли и чувства со нив. Според психолозите и семејните терапевти ова се две од најчестите.
Страв од осуда, критика и реакција
Една од најчестите причини зошто тинејџерите се затвораат пред своите родители е стравот да не бидат осудувани. Ако во минатото доживеале негативни реакции кога споделиле нешто лично – како што се лутина, разочарување или казна – тие развиваат чувство дека е побезбедно да молчат. Тие се особено чувствителни на тонот и начинот на комуникација, па дури и неискажаните очекувања можат да ги направат да се чувствуваат непријатно.
Психолозите нагласуваат дека децата и адолесцентите имаат потреба од чувство на емоционална безбедност за да зборуваат искрено. Ако почувствуваат дека нивниот родител може да „експлодира“, да заклучи дека се виновни, глупави или незрели – тие се повлекуваат. Наместо да се соочат со евентуални критики, тие претпочитаат да молчат и да се обидат да го решат проблемот сами или со своите врсници, што можеби не е секогаш најдобриот начин.
Родителите честопати мислат дека даваат совети од загриженост и искуство, но ако овој совет е придружен со неодобрување или минимизирање на проблемот („не е ништо“, „кога бев на твои години…“), пораката што детето ја добива е дека нивните чувства не се важни.
Недостаток на поврзаност и активно слушање
Друга важна причина за молчење кај тинејџерите е чувството дека нивните родители навистина не ги слушаат, барем не на начинот кој им е потребен. Активното слушање подразбира дека родителот не прекинува, не наметнува решенија и не извлекува заклучоци пред детето да заврши. Сепак, во пракса, поради стрес, замор или брзање, многу родители реагираат премногу брзо, а адолесцентите добиваат впечаток дека и онака не се разбрани.
Покрај тоа, тинејџерите природно бараат поголема независност. Ако чувствуваат дека нивните родители ги гледаат како дете кое не може самостојно да донесува одлуки, ќе се појави отпор. Довербата не се гради само преку зборови, туку и преку начинот на кој возрасниот слуша и одговара.
Експертите им советуваат на родителите да се обидат да создадат секојдневен простор за опуштен разговор, без притисок или држење предавања. Понекогаш ова може да биде за време на заедничко возење, прошетка со кучето или за време на оброкот. Важно е да се покаже дека се отворени за сите теми – без осудување и со многу трпение.