Ќотекот не излегол од рајот: Со удирањето покажуваме дека насилството е нормален начин за решавање на проблемите

Родителството е многу одговорна и тешка работа и невозможно е да се направи вистинската работа во секоја ситуација. Родителите често се уморни или оптоварени со разни проблеми, а поради сопствената беспомошност, физичкото казнување на нивните деца изгледа како најбрзиот и најлесниот начин за нивно воспитување.
Повеќето родители не сакаат да ги удрат своите деца, но не знаат како поинаку да го обликуваат нивното однесување. Понекогаш родителите користат физичко казнување на децата како начин да го покажат својот гнев и неодобрување поради однесувањето на детето.

Важно е да се има на ум дека удирањето не ги учи децата што е добро, туку привремено запира одредени однесувања и на децата им испраќа порака дека е во ред да се биде надвор од контрола и да се користи насилство за да се постигне одредена цел.
Многу родители мислат дека удирањето е чин на љубов, бидејќи веруваат дека тоа го прават за доброто на своите деца. Родителите кои физички ги казнуваат децата тоа најчесто го прават со вербални пораки: „Да не те сакав, немаше да ти го направам ова“. Ме боли повеќе од тебе. Еден ден ќе ми бидеш благодарен за тоа. Тоа е за твое добро“. На овој начин тие всушност им испраќаат порака на децата дека е во ред да се изразува љубов преку насилство, а децата учат дека луѓето кои ги сакаат се и оние кои ги повредуваат.
Со други зборови, ако го удриме детето, тогаш покажуваме дека насилството е вообичаен и посакуван начин за решавање на проблемите. Покажуваме дека е пожелно да се удри некој послаб од нас, а ако им кажеме и дека тоа е начин на покажување љубов, тогаш не треба да нè чуди ако „вашата“ ќерка утре најде насилен партнер – тој ѝ ја покажува љубовта на ист начин како што вие, нејзините родители, сте ѝ ја покажувале својата љубов – со ќотек.
Важно е да се знае дека удирањето не ги учи децата на самоконтрола.

Удирањето може да го спречи несоодветното однесување во моментот, но долгорочната воспитна цел, да ги научиме децата на соодветно однесување, не се постигнува со удирање.
Понатаму, децата кои се воспитувани со тепање и физичко насилство се изложени на многу поголем ризик и самите да станат насилни во адолесценцијата и зрелата возраст и со тоа да го пренесат ова воспитување на своите деца.

Зошто не е добро да се казнува детето физички?

• Детето на тој начин добива порака дека е безвредно.
• На овој начин го понижувате детето.
• Тепањето нема да му помогне да ја научи разликата помеѓу доброто и погрешното.
• Детето кое е тепано веројатно ќе го копира тоа однесување со тоа што ќе удира некој друг кога е фрустрирано (на пр., помлад брат или сестра или врсници), а насилното однесување може да продолжи и во зрелоста.
• На овој начин го учите вашето дете дека физичкото насилство е вообичаен и посакуван начин за решавање на проблемите. Со други зборови, вие го учите дека кога некој не се однесува како што сакаме, во ред е да го удриме.
• Удирањето не го учи детето како треба да се однесува, туку како не треба да се однесува, но тоа сепак нема да знае што да прави наместо тоа.
• Телесното казнување често ескалира во физичко малтретирање и тешко е да се одреди границата.
• Детето нема да разбере зошто одредено однесување е непожелно.
• Долгорочно, не постигнувате ништо позитивно со тоа, т.е. ја постигнувате само моменталната и непосредна послушност која доаѓа од стравот.

Постојат различни начини да се изгради врска и да се воспитува дете без употреба на насилство, што е особено важно со малите деца.

Децата помали од три години не ја разбираат причината и последицата, нема да ја научат „лекцијата“ од ќотекот, туку само дека нивните родители се несигурни во својата родителска улога, т.е. дека не се во состојба да го контролираат своето однесување. Во еден момент се топли, во следниот се страшни, што ги збунува децата и предизвикува чувство на страв и беспомошност.

Правилни начини да го обликувате однесувањето на децата во посакуваната насока

Сите деца понекогаш се однесуваат неприфатливо. Тоа е нормално кога се уморни, гладни, вознемирени или исплашени или како резултат на развојно очекувано „тестирање“ на поставените граници.

Постојат голем број начини да се справите со овие предизвици на конструктивен начин, притоа почитувајќи ги личностите и чувствата на децата. Подеднакво е важно да се има предвид што може да се направи во моментот кога ќе се појави несакано однесување, но и како да се воспостави атмосфера што ќе придонесе за намалување на ризикот од проблематично однесување и прекршување на правилата.

Запрете ги и пренасочете ги несаканите однесувања

Вие најдобро го познавате вашето дете. Кога ќе ги забележите првите знаци на раздразливост и замор, пренасочете го вниманието на вашето дете на друга активност.
Нежно допирајте го детето, галете го по косата, грбот – на начин на кој знаете дека е пријатен и смирувачки за детето.
Ако несаканото однесување не е опасно, една техника е и игнорирањето. Вашето зголемено внимание може едноставно да го засили ваквото однесување, така што е поверојатно да се случи повторно во иднина.
Применете ја техниката на пауза

Кога однесувањето на детето станува неприфатливо, родителите или старателите понекогаш реагираат остро и нетрпеливо без размислување – со повишен глас, груби зборови, невербални „заканувачки“ знаци на физичка напнатост. За жал, ова често ги влошува работите. Наместо тоа, пронајдете го вашиот фокус, воспоставете контакт со очите и намалете го гласот. Смиреноста е „заразна“ и се шири на другите околу нас.

Застанете, вдишете длабоко – 10 секунди се доволни! Потоа мирно отстранете го детето кое ја губи контролата на место кое е предвидено за пауза. На пример, однесете го во спалната соба и накратко објаснете му на детето зошто неговото/нејзиното однесување е неприфатливо и дека треба да седи и да остане мирно на местото кое е предвидено за пауза.
Наведете го неприфатливото однесување јасно и прецизно. На пример – „Нема да ти дозволам да го удираш брат ти со играчка, удирањето боли“
Една минута за секоја година од возраста на детето е препорачано упатство за тоа колку долго детето треба да биде на одреденото место за пауза. Секое викање или револт од страна на детето резултира со рестартирање на часовникот. На крајот од паузата, оставете ја ситуацијата да се смири, немојте да му држите предавања или да го обвинувате детето. Останете цврсти и смирени – тоа е од суштинско значење.

Прифаќање на поставените граници и последици

Разбирањето на последиците и јасно поставените граници им помага на децата да преземат одговорност за своето однесување. Ова е поефикасно во дисциплинирањето отколку викањето или физичкото казнување.

Помогнете му на вашето дете да го замени проблематичното однесување со прифатливо однесување. Нема смисла да се елиминира однесувањето ако не се обезбеди соодветна замена.
Понудете му на вашето дете избор и уверете се дека понудените алтернативи се прифатливи. На пример: „Можете ли да завршиш со средување на играчките сега или после ручекот?“ Што сакаш повеќе?

Преземање одговорност за последиците – не го „спасувајте“ детето
Дозволете да настанат логични, безбедни последици, не правете работи наместо детето. На пример: заборавена или неисполнета училишна задача води до лоша оценка. Не правете ја домашната задача на вашето дете за него, туку помогнете му да воспостави и да одржува ритам на своите обврски.
Доследно и прилагодено корегирање и наградување
Отстранувањето на „привилегијата“ како средство за поттикнување на посакуваното однесување треба да биде соодветно и логично поврзано со однесувањето. На пример, кога детето не ја завршува договорената работа, не може да го гледа своето омилено ТВ шоу.
Осигурајте се дека отстранувањето на „привилегијата“ е реално изводливо. Нека бидат тоа едноставни и јасни цели, нешто што вашето дете може да го направи. На пример, да му се одземе мобилен телефон на тинејџер на една недела е тешко да се спроведе, но за неколку часа или еден ден е можно.
Пофалете го секое прифатливо однесување на вашето дете, а особено секоја конкретна позитивна промена и коригирано однесување на детето. Одлучете заедно со вашето дете каква ќе биде наградата доколку ја исполни целта.
Направете листа на правила и последици заедно како семејство.
Не поставувајте премногу правила и не заборавајте да ги преговарате со вашите деца во одреден момент. Заедничкото пишување правила и последици им помага на децата да имаат чувство на сопственост и ги уверува родителите дека децата навистина ги знаат правилата и последиците уште од првиот момент.

Децата го имитираат однесувањето на возрасните – Бидете пример за вашето дете и поттикнете ги другите во вашата околина да го прават истото.

Преиспитајте го вашето однесување. Дали сте доследни? Што правите кога и самите не го правите она што е договорено или кога сте вознемирени? Како детето ги доживува вашите можни поостри реакции, подигнат тон? Можеби вашето дете реагира на вашите нејасни очекувања и комуникација што го збунува? Ако е така, менувањето на вашето однесување е веројатно најбрзиот начин да го промените однесувањето на вашето дете.
Анализирајте ја вашата околина и однесувањето на луѓето блиски до детето. Дали детето слушнало неприфатливи, навредливи и зборови што повредуваат дома, од пријатели, роднини? Дали бил сведок на физичко насилство? Дали видело или слушнало дека таквото однесување се толерира или оправдува?
Кажете јасно и доследно НЕ на сите неприфатливи однесувања, особено кога тие емоционално или физички ги повредуваат другите.