Студијата објавена во списанието Scientific Reports ја истражуваше врската помеѓу консумацијата на кофеин и ризикот од деменција со анализа на податоци од повеќе од 453.000 луѓе.
Истражувачите откриле дека луѓето со висок крвен притисок можат да го намалат ризикот од деменција со пиење умерени количини кафе или чај – поточно половина до една шолја кафе или 4 до 5 шолји чај дневно.
Иако се потребни повеќе истражувања, студијата сугерира дека кофеинот може да понуди одредена заштита за луѓето со висок крвен притисок.
Поврзаност помеѓу високиот крвен притисок и ризикот од деменција
Луѓето со висок крвен притисок се изложени на поголем ризик од деменција, при што 11-20% од случаите на деменција се поврзани со абнормален крвен притисок.
Д-р Верна Портер, невролог, која не била вклучена во студијата, објаснила за Medical News Today дека хипертензијата, особено во средната возраст, е познат фактор на ризик за деменција, вклучително и васкуларна деменција и Алцхајмерова болест.
Високиот крвен притисок ги оштетува крвните садови во мозокот, што со текот на времето доведува до пад на когнитивните способности. Хроничната хипертензија може да предизвика мали мозочни удари, лезии на белата маса и да ја наруши крвно-мозочната бариера, а сето тоа ја зголемува веројатноста за невродегенеративни болести.
Покрај тоа, хипертензијата е поврзана со други васкуларни ризици како што се дијабетес и висок холестерол, кои дополнително придонесуваат за когнитивно оштетување.
Дали кофеинот влијае на ризикот од деменција?
Студијата ги испитувала податоците од UK Biobank, фокусирајќи се на врската помеѓу потрошувачката на кафе и чај и ризикот од деменција. Учесниците, главно на возраст од 72 години, вклучувале и многумина со висок крвен притисок.
Откако ги исклучија луѓето кои веќе имале деменција или секундарен висок крвен притисок, истражувачите откриле дека високиот крвен притисок го зголемува ризикот од деменција од сите причини, Алцхајмерова болест и васкуларна деменција.
Анализата, исто така, открила врска во форма на буквата J помеѓу консумирањето кафе и ризикот од деменција кај луѓето со висок крвен притисок, што значи дека умереното консумирање (половина до една чаша дневно) е поврзано со најмал ризик од деменција, во споредба со поголемата потрошувачка.
Сличен образец во форма на буквата U се појавил и за оние кои пијат чај, при што 4-5 шолји дневно нудат најмал ризик. Студијата не открила такви врски кај луѓе без висок крвен притисок.
Кога кафето и чајот се консумирале заедно, оние со висок крвен притисок кои пиеле 4-5 шолји кафе и шест или повеќе шолји чај дневно имале најмал ризик од Алцхајмерова болест и деменција од сите причини.
Сепак, предупредено е на прекумерното внесување на кофеин затоа што би можел да го зголеми ризикот.
Видот на кафето и влијанието на кофеинот
Видот на консумираното кафе бил исто така важен – меленото кафе било поврзано со помал ризик од деменција и васкуларна деменција од сите причини во споредба со кафето без кофеин.
Истражувачите, откриле однос во форма на буквата U помеѓу внесот на кофеин и ризикот од деменција, при што умереното консумирање го намалува ризикот додека прекумерното внесување кофеин го зголемува, особено кај учесниците без висок крвен притисок.
Д-р. Ченг-Хан Чен, кардиолог кој не бил вклучен во студијата, изјавил за Medical News Today за потребата од умереност во консумирањето кафе и чај за да се намали ризикот од деменција.
Тој истакна дека додека умереното внесување е корисно, шест или повеќе шолји дневно може да го зголемат ризикот поради прекумерно внесување кофеин.
Клинички импликации и ограничувања
Д-р Портер додала дека ако овие наоди се потврдат, умереното консумирање кафе и чај би можело да биде дел од препораките за исхрана за да се намали ризикот од деменција кај хипертензивните пациенти.
Сепак, таа ја истакнала важноста од контролирање на високиот крвен притисок како примарна превентивна стратегија, при што факторите на животниот стил, како што е внесот на кофеин, потенцијално влијаат на ризикот.
Студијата имала ограничувања, вклучително и нерепрезентативен примерок од UK Biobank, кој претежно вклучувал белци, здравствено освестени учесници, што го отежнува генерализирањето на резултатите.
Дополнително, некои податоци биле самопријавени, предизвикувајќи загриженост за точноста, а студијата не била во можност да воспостави директна причинско-последична врска помеѓу кофеинот и деменцијата.
Потребни се дополнителни истражувања за да се потврдат овие наоди и да се откријат основните механизми зад потенцијалните заштитни ефекти на кофеинот.