Невообичаен симптом на рак што многумина го игнорираат: „Веднаш посетете лекар“
Ракот сега е втора водечка причина за смрт во светот. Само во 2018 година, одземал околу девет милиони животи. Кај мажите, најчести видови на рак се рак на белите дробови, простатата, дебелото црево, желудникот и црниот дроб, додека кај жените, ракот на дојка, дебелото црево, белите дробови, грлото на матката и тироидната жлезда.
Податоците од извештајот GLOBOCAN 2022, објавен од Меѓународната агенција за истражување на ракот (IARC), покажуваат поразителни бројки: приближно едно од пет лица ќе развие рак во текот на животот, а еден од девет мажи и една од 12 жени за жал ќе ја изгубат битката со болеста.
Проблемот кај жените е што раните симптоми на рак честопати не се препознаваат навреме. Тие може да не бидат болни или очигледни и честопати се припишуваат на секојдневни проблеми. Токму затоа дијагнозата и третманот често се одложуваат.
Д-р Ц.Н. Патил, главен лекар и консултант по медицинска онкологија и хематологија во болница во Бенгалуру, предупредува дека жените треба да бидат внимателни дури и на најмала промена во нивното тело, особено ако таа трае подолго време.
Ова се предупредувачките знаци
Според д-р Патил, понекогаш ракот кај жените се манифестира преку мали, необични промени во телото кои лесно се занемаруваат. Некои од предупредувачките знаци вклучуваат: ненадејно губење на тежината, постојан замор, промени во апетитот, необично крварење (на пр. дамчесто крварење помеѓу менструациите), многу обилни менструации, крварење по менопауза, надуеност, карлична болка, грутка во градите или пазувите, промени на кожата на градите, постојана кашлица, тешкотии при голтање, промени во навиките за тоалет (на пр. често мокрење) и крв во урината или столицата.
Како што истакнува д-р Патил, присуството на овие симптоми не мора да значи дека станува збор за малигна болест, но ако траат со недели, потребно е да се посети лекар.
Некои видови на рак кај жените започнуваат тивко и речиси незабележливо, со симптоми кои лесно се игнорираат. Ракот на јајниците е еден од нив и често се нарекува „тивок убиец“ бидејќи неговите рани знаци, како што се надуеност, болка во карлицата или брзо чувство на ситост, можат да имитираат вообичаени проблеми со желудникот, објаснува д-р Патил. Тој е осмиот најчест рак кај жените, со повеќе од 324.000 нови случаи и над 200.000 смртни случаи во 2022 година, според списанието Nature Reviews Clinical Oncology.
Благи симптоми
Ракот на грлото на матката исто така се развива бавно и првично се манифестира само со благо крварење или невообичаен исцедок. Според Светската здравствена организација, дури 6,6 милиони нови случаи и 3,5 милиони смртни случаи се регистрирани во 2022 година.
Ракот на панкреасот и ракот на дебелото црево покажуваат сличен модел. Панкреасот првично може да се манифестира со нејасна болка во грбот, лошо варење или губење на тежината, додека дебелото црево може да алармира само со суптилни промени во навиките на цревата или траги од крв во столицата, што многу пациенти ги припишуваат на хемороиди.
Дури и ракот на дојка може да започне со мала грутка или блага промена на кожата што не боли, додава д-р Патил, забележувајќи дека ваквите суптилни знаци покажуваат зошто редовните прегледи и скрининзите се толку важни за здравјето на жените.
Кога да побарате помош?
Жените треба да се консултираат со лекар ако забележат каква било промена што трае подолго од две недели и не се подобрува. Тие вклучуваат: необично крварење, грутки во градите или пазувите, постојана надуеност, долготрајна болка, ненадејно губење на тежината без причина, нередовни менструации или крварење по менопаузата, проблеми со голтањето, постојана кашлица, промени во навиките за тоалет и крв во урината или столицата.
Д-р Патил нагласува дека дури и малите промени, ако се повторат или се влошат, не треба да се игнорираат. Секогаш е подобро да се дејствува на време, бидејќи раните скрининзи можат да ја откријат болеста пред да стане сериозна и да понудат поголеми шанси за лекување.
Редовните прегледи и самопрегледи честопати прават значајна разлика и можат да спасат животи со откривање на ракот пред да напредува или да се прошири.
„Многу видови на рак, како што се ракот на дојка, грлото на матката и дебелото црево, може да се откријат рано преку рутински тестови. На пример, мамограмите можат да детектираат мали грутки во градите долго пред да можат да се напипаат, а ПАП тестовите можат да детектираат рани промени во грлото на матката. Самопрегледите или следењето на необичните промени на вашето тело, исто така им помагаат на жените рано да ги забележат проблемите“, објаснува д-р Патил за onlymyhealth.