Научниците веруваат дека благодарение на снимањето од глава до пети на 100.000 луѓе, тие ќе добијат најдлабок увид досега во процесот на стареење и првите знаци на болестите – станува збор за најголемиот светски проект за снимања на целото тело.
Завршувањето на 10-годишниот проект значи дека квалификуваните истражувачи во дел од светот ќе имаат пристап до милијарди анонимизирани скенирања на срцата, мозокот, абдоменот, крвните садови, коските и зглобовите на волонтерите – заедно со нивните медицински картони, генетски податоци и информации за нивното здравје и начин на живот.
Некои од скенирањата собрани од UK Biobank – проект кој го следи здравјето на половина милион луѓе во Велика Британија – веќе довел до важни откритија. Истражувањата покажале дека срцето може да влијае на развој на ментални нарушувања и дека скенирањата можат да го предвидат почетокот на десетици различни болести. Анализата, исто така, потврдила дека ниедна количина алкохол не е добра за здравјето.
„Научниците сега имаат неверојатен увид во човечкото тело“, изјавила д-р Наоми Ален, главна научничка во UK Biobank. „За првпат, можеме детално и во голем обем да проучуваме како старееме и како се развиваат болестите.“
„Се надеваме дека овие наоди ќе го променат начинот на кој се откриваат и лекуваат болестите – пред луѓето дури и да се разболат“, додала таа.
За време на проектот, за секој доброволец биле направени околу 12.000 снимки, откривајќи ја големината, обликот и структурата на мозокот, коските, срцето и другите органи, како и густината на коските и телесните масти. Ултразвучните снимки на артериите во вратот барале стеснувања или затнувања што би можеле да го зголемат ризикот од мозочен удар, објавува The Guardian.
Пол Метјуз, претседател на групата за снимање на UK Biobank и професор по невронаука на Империјал колеџот во Лондон, рекол дека скенирањата биле толку детални што научниците можеле да забележат луѓе со поголем ризик од деменција врз основа на промени што претходно биле невидливи. Снимките откривале разлики во големината на мозокот толку мали што биле еквивалентни на волуменот на една лажичка вода, или само неколку десетини проценти од вкупниот волумен на мозокот, објаснил тој. Методот моментално се тестира во британската Национална здравствена служба (NHS).
Други студии со снимање на мозокот покажале дека пиењето една до две единици алкохол дневно може да биде поврзано со промени во големината и структурата на мозокот, што може да придонесе за губење на меморијата и деменција.
„За жал, не постои безбедна количина алкохол, па дури и една чаша вино дневно не дава никаква корист за мозокот“, истакнал Метјуз.
Патриша Манро, професорка по молекуларна медицина на Универзитетот „Квин Мери“ во Лондон, ја истражувала генетиката на структурата, функцијата и болестите на срцето. Новите скенирања ги снимале циклусите на чукање на срцето, овозможувајќи ѝ да бара гени кои управуваат со функцијата на срцето како пумпа, но и со неговата структура, и да ги воочи потенцијалните проблеми.
Лекарите долго време го користат индексот на телесна маса (ИТМ) за да го проценат ризикот од дијабетес и срцеви заболувања, но скенирањата на абдоменот покажале дека луѓето со ист ИТМ и обем на половината можат да имаат сосема различна распределба на маснотиите, што значително го менува ризикот од срцеви заболувања.
UK Biobank сега прави нови скенирања на 60.000 волонтери за да следи како мозокот, телото и коските се менуваат во годините од првото скенирање. Луиз Томас, професорка по метаболичко снимање на Универзитетот во Вестминстер, ги проучувала скенирањата на телото направени со разлика од две години.
„Резултатите беа шокантни. „Количината на висцерални масти, лошите масти во стомакот, се зголеми“, рекла таа. Мускулите исто така стануваат подебели. „Како што старееме, мастите полека се влеваат во мускулите. Скоро како да стануваме сочно говедско месо!“, вели таа.
Се очекува медицинските достигнувања овозможени со овие скенирања да револуционизираат некои процедури. Еден од колегите на Томас го автоматизирал откривањето на аневризми – опасни по живот испакнатини во ѕидовите на крвните садови.
Додека мажите веќе рутински се проверуваат за аневризми, жените не се тестираат, иако тие кај нив се потешки и поопасни.
„Сега можеме да правиме работи што не можевме да ги правиме порано. Навистина е извонредно“, додаде Томас.