Народното верување дека имунолошкиот систем се зајакнува во контакт со бактерии од калта и прашината има научна потврда. Неколку студии покажуваат дека изложеноста на нечистотии од природната средина во детството може да го намали ризикот од развој на алергии и автоимуни заболувања. Повеќето експерти ја поддржуваат оваа теза, но исто така предупредуваат дека контактот со кал или прашина не е секогаш безбеден, бидејќи почвата може да содржи олово, други хемикалии или паразити.
Контрола на стресот, исхрана, редовен сон
Добрата контрола на стресот, квалитетната и разновидна исхрана, редовниот сон и физичката активност се некои од најважните фактори во градењето силен имунолошки систем – одбранбениот механизам на нашето тело. Имунолошкиот систем го штити телото од вируси, бактерии, габи, паразити, микроорганизми и токсини.
Градењето силен имунолошки систем започнува во детството, кога армија од заштитни клетки учи како да ги разликува сопствените клетки од туѓи супстанции кои можат да бидат безопасни или да предизвикаат болести. Имунолошкиот систем мора да ги препознае патогените, како што се бактериите или вирусите, и да реагира навреме за да го спречи развојот на болести.
Одбраната на телото започнува во желудникот
Молекуларните сигнали што го активираат имунолошкиот систем главно ги испраќаат микробите од цревата, вели микробиологот професор Греам Рук. Оваа збирка микроорганизми се нарекува цревен микробиом и е клучна заштита за здравјето.
Цревниот микробиом се состои од различни микроорганизми. Научниците проценуваат дека во човечкото тело има десет пати повеќе микроорганизми отколку клетки, што укажува дека во цревата живеат повеќе од 100 трилиони различни бактерии. Некои од нив се корисни, додека други се штетни. Некои микроби помагаат во производството на витамини неопходни за живот, додека други го олеснуваат варењето на храната.
Важноста на првите години од животот
Се тврди дека првата година од животот е клучна за развојот на микробиомот. Бебињата се снабдуваат со корисни бактерии кога минуваат низ породилниот канал, ако се родени вагинално, а подоцна и преку мајчиното млеко. Како што детето расте, тоа е постојано изложено на влијанието на различни микроби.
Стари пријатели
Теоријата наречена „хипотеза за стари пријатели“ сугерира дека поширокиот спектар на микроби на кои сме изложени во раното детство гарантира поразновиден микробиом и имунолошки систем кој е поспособен да прави разлика помеѓу корисни и штетни микроби. Според оваа теорија, човечкиот имунолошки систем еволуирал во контакт со одредени микроорганизми со кои луѓето коегзистирале во поголемиот дел од нивната еволуција.
Редовната изложеност на овие микроорганизми е важна за правилен развој на имунолошкиот систем. Научниците истакнуваат дека „старите пријатели“ се микроорганизми како што се бактериите од почвата, некои паразити (како што се хелминти – детски глисти), како и микроби кои природно живеат во цревата, на кожата и слузокожата.
Овие организми не се нужно патогени. Се верува дека урбанизацијата, строгата хигиена, употребата на антибиотици и намалениот контакт на современиот човек со природата ги оддалечуваат луѓето од овие „стари пријатели“.
Помала инциденца на алергии по контакт со животни
Се забележува дека намалениот контакт на детето со микроорганизми во раното детство го ослабува имунолошкиот систем. Бројни студии покажуваат помала инциденца на алергии во семејства во кои децата пораснале на село во контакт со домашни животни или домашни миленици.
Хипотезата за старите пријатели ја нагласува важноста на изложеноста на комензални микроби, а не на заразни патогени. Комензалните микроби се микроорганизми кои живеат во или на телото на домаќинот, не предизвикуваат болести и често имаат корисна улога. Најчесто тоа се бактерии, но и габи, археи и вируси кои се дел од нормалната микробиота. Меѓутоа, ако рамнотежата на микробиомот е нарушена, комензалните микроби можат да станат опортунистички патогени, односно можат да предизвикаат инфекции кога имунолошкиот систем е ослабен.
Антибиотици и царски рез
Хипотезата за стари пријатели може да објасни зошто прекумерната употреба на антибиотици во раното детство е фактор на ризик за развој на алергии. Се верува дека несоодветната употреба на антибиотици уништува голем дел од цревниот микробиом. Исто така, забележано е дека децата родени со царски рез имаат зголемен ризик од развој на алергии, бидејќи не се изложени на корисните бактерии што се пренесуваат за време на вагиналното породување.
Важноста на контактот со трева и почва
Една студија во Финска се обидела да открие дали имунолошкиот систем на градските деца може да се зајакне со играње на трева и почва од шумска почва. Утврдено е дека децата што играле на шумска почва развиле поголем број корисни бактерии во рок од еден месец, во споредба со децата што играле на песок на градско игралиште. Експертите веруваат дека таков контакт со природата придонесува за зајакнување и правилен развој на имунолошкиот систем.