Поради отпорност на антибиотици, идните генерации нема да имаат со што да лекуваат некои болести

Од регионот стасуваат вести дека бројот на пациенти со пневмонија е зголемен, особено кај помладите луѓе, кај кои ниеден антибиотски протокол за лекување, не дава резултати.

Една од најсериозните причини за ова е антимикробната резистенција или резистентноста на антибиотици. И не е само Балканот подложен на неадекватна употреба, која ги намалува ефектите од нивното дејствување: бројките велат дека поради инфекции отпорни на антибиотици, до 2050 година ќе умрат повеќе од 39 милиони луѓе.

Отпорност на антибиотици: Мрачни предвидувања 

Лекарите во примарната здравствена заштита потврдуваат дека се забележува поголема отпорност на антибиотици, но дека во исто време, кај еден дел од пациентите јакне и свеста за антимикробната резистенција.

Според искуствата од клиниките, некои пациенти се многу внимателни кога станува збор за употребата на антибиотици, додека од друга страна, има и такви кои земаат антибиотици и двапати месечно.

Експертите објаснуваат дека неконтролираната употреба на антибиотици води кон отпорност. Антибиотиците не можат да лекуваат вирусни инфекции, вирусно воспаление на грлото, течење на носот, кашлица или обична настинка.

Неселективната и неконтролирана употреба на антибиотици може да доведе до тоа некои болести да станат тешки за лекување, велат експертите. Во најлош случај, ова би значело дека идните генерации нема да имаат со што да лекуваат тешки синусни инфекции, бактериски воспаленија на грлото или инфекции на уринарниот тракт.

Пневмонија, употреба на антибиотици и отпорност на антибиотици

Во интервју за порталот еКлиника, прим. Д-р Бисерка Обрадовиќ, специјалист по општа медицина во соседна Србија, вели:

Антибиотици може да се земаат само откако ќе се направи анализа на крвна слика. Врз основа на резултатите од крвниот тест, се утврдува дали станува збор за бактериска или вирусна инфекција и соодветно се планира понатамошен третман. Вирусна инфекција никогаш не се лекува со антибиотици. Сепак, се случува вирусната инфекција да се искомплицира и да се претвори во бактериска. Проблемот понекогаш е што пациентите пијат антибиотици од пријатели или познаници, а тие антибиотици нема да помогнат ако станува збор за вирусна инфекција. Антибиотиците исто така не можат да бидат превентива, тие можат само да создадат резистентни соеви на бактерии.

Инфекциите на уринарниот тракт се исто така упорни ако постои отпорност на антибиотици

Докторката истакнува дека отпорноста на антибиотици е голем проблем, особено во третманот на инфекции на уринарниот тракт, кога се појавуваат голем број резистентни соеви.

Бактериите имаат способност да се модифицираат себеси и да создадат други соеви кои ќе бидат отпорни на антибиотикот што сме го користеле. Не смееме земаме антибиотици на своја рака. Треба да одиме на лекар. Многу ми е мило кога пациент ќе каже дека примал антибиотици двапати во последните 6 месеци и ќе праша дали може повторно да ги користи, но од друга страна, има луѓе кои земаат антибиотици и двапати во еден месец. Дополнителен проблем е што голем број пациенти се алергични на антибиотици и кај нив е стеснет изборот на лекови, вели д-р Обрадовиќ.

Алармантни бројки: Околу еден милион луѓе умираат секоја година од инфекции отпорни на антибиотици

Повеќе од 39 милиони луѓе ќе умрат од инфекции отпорни на антибиотици од денес до 2050 година, наведува новата студија Global Research on Antimicrobial Resistance (GRAM), објавена во медицинското списание The Lancet. Студијата GRAM е првата глобална анализа на трендовите на антимикробна резистенција со текот на времето.

Истражувањето покажало дека повеќе од еден милион луѓе умирале секоја година како резултат на антимикробна резистенција, или инфекции отпорни на антибиотици, помеѓу 1990 и 2021 година. Студијата, исто така, проценува дека 1,91 милион луѓе потенцијално би можеле да умрат од директни последици од антимикробната резистенција (AMR) во 2050 година, што е зголемување од речиси 70 проценти годишно во споредба со 2022 година. Во истиот период, бројот на смртни случаи во кои играат улога AMR бактериите ќе се зголеми за речиси 75 проценти – од 4,71 милиони на 8,22 милиони годишно.

Помеѓу 1990 и 2021 година, смртноста кај децата под пет години од антимикробна резистенција се намалила за 50 проценти, додека смртноста кај луѓето над 70 години пораснала за повеќе од 80 проценти.

Научниците предвидуваат дека овие трендови ќе продолжат во наредните децении, при што се предвидува дека смртните случаи кај децата под пет години ќе се преполови до 2050 година на глобално ниво, а смртните случаи кај луѓето над 70 години ќе се зголемат за повеќе од двојно.

Превенцијата на инфекции, вакцинацијата, спречувањето на неправилна употреба на антибиотици… се некои од начините за намалување на смртноста поради инфекции отпорни на антибиотици.

Наодите ја истакнуваат виталната потреба од интервенции што вклучуваат превенција на инфекции, вакцинација, минимизирање на несоодветна употреба на антибиотици и истражување на нови за ублажување на бројот на смртни случаи од антимикробна резистенција предвиден за 2050 година.

Антимикробните лекови се еден од камен-темелниците на современата здравствена заштита, а зголемувањето на отпорноста кон нив е главна причина за загриженост.

Овие наоди истакнуваат дека антимикробната резистенција е значајна глобална закана за здравјето со децении и дека оваа закана расте.

„Разбирањето како трендовите во смртните случаи од инфекции отпорни на антибиотици се менувале со текот на времето и како тие веројатно ќе се променат во иднина, е од витално значење за донесување одлуки за спасување животи“, рекол авторот на студијата, д-р Мохсен Нагави, лидер на истражувачкиот тим на Универзитетот во Вашингтон.

Поради антимикробната резистенција починале повеќе луѓе отколку од ХИВ или маларија

Се очекува овој веќе широко признат голем глобален здравствен предизвик да се влоши во наредните децении. Сепак, до денес, ниедна студија не ги проценила историските трендови во антимикробната резистенција и не обезбедила детални прогнози за идните глобални влијанија.

Првата GRAM студија објавена во 2022 година, за прв пат го открила вистинскиот степен на антимикробна резистенција. Откриено е дека глобалните смртни случаи од инфекции отпорни на антибиотици во 2019 година биле повисоки од оние од ХИВ/СИДА или маларија, што директно довело до 1,2 милиони смртни случаи и играло значајна улога во дополнителни 4,95 милиони смртни случаи.

Проценките за новата GRAM студија  беа направени за 22 патогени, 84 комбинации патоген-лекови и 11 инфективни синдроми (вклучувајќи менингитис, инфекции на крвотокот и други инфекции) меѓу луѓе од сите возрасти во 204 земји и територии.

Предвидувањата се базираат на 520 милиони индивидуални записи од широк спектар на извори, вклучувајќи болнички податоци, податоци за смртни случаи и податоци за употреба на антибиотици. Биле направени проценки за смртните случаи директно предизвикани од антимикробна резистенција и оние во кои резистенцијата играла значајна улога.

Врз основа на пресметаните историски трендови, авторите ги процениле најверојатните глобални и регионални здравствени влијанија од антимикробната резистенција од 2022 до 2050 година.

Несоодветната употреба на антибиотици придонесува за развој и ширење на супербактерии

Европскиот огранок на Светската здравствена организација спроведе студија која покажа дека антибиотиците се препишуваат за настинки (во 24 проценти од случаите), за симптоми слични на грип (16 проценти), за болки во грлото (21 процент) и за кашлица (18 проценти). Истражувањето е спроведено во 14 земји, главно во Источна Европа и Централна Азија.

Иако антимикробната резистенција е природен феномен, развојот и ширењето на супербактериите се забрзуваат со злоупотреба на антимикробни средства, што го отежнува ефикасното лекување на инфекциите, се вели во соопштението на европскиот огранок на СЗО.

Во европскиот регион, повеќе од 40 проценти од антибиотиците се користат „напамет“, без знаење на лекарот. Европскиот регион на СЗО се состои од 53 земји, вклучувајќи и неколку во Централна Азија.

Сите земји во нашиот регион имаат регулативи што ги штитат антибиотиците од злоупотреба. Спроведувањето на овие регулативи би го решило поголемиот дел од злоупотребата на овие лекови, истакнал Роб Батлер, директор на Одделот на СЗО за заразни болести за Европа.

СЗО предупреди дека без итна интервенција, отпорноста на антимикробни лекови, меѓу кои и антибиотиците, може да доведе до 10 милиони смртни случаи годишно до 2050 година.

Како „причина за загриженост“ се наведува неправилното препишување, додавајќи дека во 14 земји, една третина од приближно 8.200 анкетирани лица земале антибиотици без лекарски рецепт. Исто така, во некои земји, повеќе од 40 проценти од антибиотиците се користат без лекарски совет.

Луѓето се недоволно информирани за антибиотиците

Спротивно на тоа, еквивалентна анкета спроведена во Европската Унија во 2022 година покажала дека само 8 проценти од испитаниците земале антибиотици без рецепт.

СЗО, исто така, забележала дека постојат сериозни празнини во знаењето и свеста на луѓето за антибиотиците. Ова значи дека тие можеби земаат антибиотици од погрешна причина, без да бидат свесни за тоа.