Училиштето не може да го реши врсничкото насилство, научете ги децата на овие две стратегии

Изи Калман е училишен психолог и психотерапевт кој има долгогодишно искуство во работа со деца жртви на насилство од врсници.

Тој развил многу интересен пристап за решавање на проблемот со насилството.
Неговиот пристап многу експерти го сметаат за контроверзен и се разликува од класичните програми за решавање на врсничко насилство кои се спроведуваат во училиштата.

Калман смета дека програмите за превенција од насилство во училиштата се целосно бескорисни и штетни.

Родителите грешат кога очекуваат училиштето или другите надлежни органи да го спречат вознемирувањето од врсниците. Овој пристап ги свртува децата едни против други, наместо да им помага на децата да научат правилно да се справуваат со несоодветното однесување на врсниците.

Целата поента е во детето и неговата моќ да го промени начинот на размислување, како и начинот на кој ги доживува насилниците. Не можеме да го промениме целиот свет за да не страдаат децата.

Калман гледа два пропусти во училишните програми за спречување на насилството меѓу врсниците

Првата е дека детето се охрабрува да пријави насилство до училишните власти. Изгледа парадоксално, но според Калман проблемот во практиката најчесто се јавува токму поради тоа што луѓето задолжени да реагираат во вакви ситуации често не знаат да се позиционираат правилно, па може да дојде до ескалација при испрашувањето, пресудувањето и казнувањето.

Потешките акти на насилство обично се случуваат откако училиштето ќе се вклучи во решавањето на проблемите. Ситуацијата дополнително се влошува кога родителите интервенираат за да ги решат проблемите на нивните деца, бидејќи секој родител смета дека неговото дете е во право. Тепачката меѓу двете деца сега ескалира во конфликт меѓу двете семејства.
Обично борбата меѓу родителите му се предава на директорот на училиштето. Кога родителите и наставниците се караат, директорот се наоѓа на средина. Мора да се постави на дипломатски начин. Ако го поддржи наставникот, родителите ќе му се налутат. Ако ги поддржува родителите, наставникот ќе му се налути. Ако се обиде да биде неутрален, сите ќе му се налутат.

Друга работа што родителите или образовните институции ја прават погрешно е што ги учат децата дека туѓите зборови имаат моќ да ги повредат.

Познато е дека најчести жртви на вербално насилство се децата кои лесно се повредуваат поради туѓите зборови, објаснува Калман. Денес од училиштата се бара да ги учат децата дека зборовите се страшно оружје.

Наместо да ги направат поотпорни на навреди, програмите против насилството од врсниците ги прават пречувствителни.

Калман разви методи кои ги учат децата, родителите и училиштата како да се справат со насилството и агресијата со примена на психолошки принципи.

Постојат 2 главни стратегии за учење на децата да не бидат жртви

Првата стратегија е да ги научите децата да не се лутат или вознемируваат.

Не е доволно само да се „игнорира“ насилникот, пишува Калман. Ако сте лути, бесни или повредени, тоа лесно се гледа и не можете да го скриете. Насилникот ќе продолжи да ве задева.
За насилникот, вашата негативна реакција е победа. Не му дозволувајте да победи.

За таа цел, Калман развил метод наречен „играње улоги“ кој им открива на децата што се случува кога тие се цел на насилник и како нивниот негативен емоционален одговор предизвикува насилство.

Друга стратегија вели: Однесувајте се кон насилниците како пријатели.

Прашањето е како насилниците да се третираат како пријатели. Калман го даде одговорот: најважно е да одбиете да се налутите или вознемирите.

Децата се учат да ги разбираат децата кои користат насилни форми на однесување и да ги гледаат како човечки суштества кои немаат никаква моќ над нив, освен моќта што им ја даваат тие. Наместо да ги осудуваат агресивните деца и нивните родители, тие треба да научат како да ја разбираат агресијата и да се справат со неа – својата и туѓата – на начин што води кон цивилизиран живот.

Тој предлага неколку начини на кои можете да го научите детето да одговара на провокациите со помош на хумор:

Некој ве нарекува „дебел“.
Одговорете: „Посакувам да бидам слаб како тебе“.

Некој ја навредува вашата раса или религија.
Одговорете: „Знаеш, многу луѓе мислат така за нас. Дали имаш идеја зошто?

Друг ви се заканува „Дај ми пари или ќе те тепам после училиште“.
Одговорете: „Посакувам да можев да ти купам ручек, но не можам. Ако сакаш, можеш да дојдеш кај мене на вечера. Мајка ми одлично готви!“

Децата ве задеваат, на пример: „Слушнав дека мочаш во кревет навечер“.
Одговорете: „Дали веруваш во тоа“?

Децата ви велат „не можеш да бидеш повеќе во нашата група“.
Одговорете: „Тогаш нема да бидам во групата“. Ако видат дека не ви е гајле, поверојатно е дека ќе сакаат да останете во групата.

Децата се обидуваат да ве натераат да избирате помеѓу пријателите. На пример: „Не можеш да ми бидеш пријател ако се дружиш со Душан“.

Одговорете: „Секогаш ќе те сметам за мој пријател, но ако не можеш да ми бидеш пријател поради Душан, тоа е твој избор“. Мора да одбиете да изберете.

Програмата на Калман предизвикала многу критики од другите експерти за спречување на врсничкото насилство. Критиките се особено насочени кон намалување на улогата на училиштето и надлежните органи за решавање на проблемите меѓу врсниците. Читајќи ги другите дела на споменатиот психолог Изи Калман, како и интервјуата што тој ги дава преку медиумите, се добива впечаток дека е погрешно разбран.

Калман смета дека училиштата и другите надлежни органи треба да имаат улога во спречувањето на насилството, но начинот на кој тие сега го прават тоа се покажа како погрешен. Наместо да глумат полицајци, Калман предлага училиштата да формираат работилници каде децата би можеле да научат како да одбијат да бидат жртви, односно како да се извлечат од улогата на жртва без употреба на агресивни средства. Штом се употреби агресија, кај насилникот се раѓа уште поголем гнев и желба за одмазда и на тој начин се формира маѓепсан круг.

Не е доволно само да се носат закони и мерки против насилниците. Насилникот секогаш ќе најде начин да дојде до жртвата. Сè додека има жртви, ќе има и сторители.

Училиштата и другите власти треба и мора да обезбедат поддршка на своите деца, без разлика дали се жртви или насилници.

И жртвите и насилниците се деца кои имаат лоша слика за себе.

Секое училиште треба да има едукативни работилници за борба против насилството во кои професионалците ќе работат според посебни програми за насилниците, жртвите, наставниците и родителите.

Текстот е од ТУКА.