Многу луѓе среќно го дочекуваат крајот на летното сметање на времето бидејќи тоа значи дополнителен час сон. Но, за родителите, промената на времето не значи ништо бидејќи децата сепак ќе се разбудат во времето на кое се навикнати.
„Оваа промена е всушност многу тешка“, вели В. Кристофер Винтер, експерт за спиење и автор на книгата „The Sleep Solution: Why Your Sleep is Broken and How to Fix It“, „во овој временски период, ќе се будиме во темница, деновите ќе бидат сѐ покуси и покуси и нема да има среќна сончева светлина“.
Зошто ги поместуваме стрелките на часовникот во есен и во пролет?
За да разбереме дали денес има смисла да се поместуваат стрелките на часовникот во пролет и есен, прво треба да се потсетиме како и зошто тоа почнало да се прави.
Следниот викенд уште еднаш ќе ги вратиме часовниците наназад бидејќи ќе започне зимското сметање на времето. Сепак, многумина ќе се запрашаат зошто го правиме ова и која е целта на сето тоа. Некои од главните мотивации се заштедата на енергија по есенската рамноденица и можноста да уживате во повеќе сончева светлина. Но, дебатата за промената на времето се интензивира во последните години и се поставуваат многу прашања за тоа колку со ова ќе се заштеди и дали промената има некаков ефект.
Потеклото на промената на времето
Политичарот, научникот и пронаоѓачот Бенџамин Френклин во 1784 година бил првиот што предложил промена на времето поради мерки за заштеда на енергија. Тоа го направил додека бил амбасадор на Соединетите Американски Држави во Франција, бидејќи станувал во шест часот наутро и гледал низ прозорецот во сонцето, кое веќе силно сјаело. Тој верувал дека многу часови светлина се изгубени на овој начин и луѓето морале да палат свеќи навечер за да продолжат да работат во темница. Сето тоа го натерало да испрати писмо до The Journal of Paris, во кое предложил неколку мерки за заштеда на енергија и напишал текст кој значително ќе влијае на промените по ова прашање во иднина.
На почетокот на 20 век, Вилијам Вилет, кој го јавал својот коњ по појадокот рано наутро, ќе дојде до сличен заклучок и ќе сфати дека лондончани спијат додека надвор е бел ден. За промената да не биде премногу ненадејна, предложил таа да се воведува постепено и да се зголемува за 20 минути неделно.
Неговиот предлог не бил земен предвид, главно поради сложеноста на процесот. Но и покрај тоа, двете идеи послужиле за да дојде до првата официјална промена на времето во Соединетите Држави во 1916 година. Две години подоцна, промената на времето станала регулирана со закон во оние земји кои решиле да ја почитуваат, за во Втората светска војна, владата да ги принуди сите нејзини членови да воспостават летно сметање на времето за да заштедат ресурси и енергија.
Дали има цел?
За време на воведувањето на промените, како главна причина беа наведени економските придобивки, но многумина се прашуваат дали тоа и денес има цел и до кој степен. Експертите тврдат дека кога ќе се земе предвид целиот ден, еден час заштеда рано наутро нема никаков ефект, особено ако се знае дека светлата ќе се палат час порано попладне, а дека во некои компании функционираат вештачките светилки цел ден. И додаваат дека е неопходно да се спроведат силни мерки за заштеда на енергија преку обновливите извори на енергија.
Исто така, често можете да слушнете примери како, иако промената на времето во есен и пролет е традиција во Европа, многу земји како Белорусија и делови од Русија – не го прават тоа. Русија вовела промена на времето во 1917 година, но таа мерка траела само пет месеци, пред повторно да стапи на сила во 1981 година и траела до 2011 година, кога конечно била укината. Додека на пр. Јапонија никогаш не ни размислувала за воведување на оваа мерка.