Моторниот развој на детето претставува процес на стекнување и усовршување на движењата, кои се клучни за неговата самостојност, игра и учење. Од првите рефлексни движења на новороденчето до сложените моторни вештини како што се трчање, скокање и фаќање, секоја фаза на развој игра важна улога во растот на детето. Иако секое дете напредува со свое темпо, постојат општи упатства кои ни помагаат да следиме дали развојот напредува како што се очекува.
Како се одвива моторниот развој?
Моторниот развој се дели на крупна и фина моторика.
Крупната моторика ги опфаќа поголемите движења на телото, како што се кревање на главата, превртување, седење, лазење, одење и трчање.
Фините моторни вештини се однесуваат на пофини движења, како што се фаќање предмети, користење на лажица, цртање и закопчување копчиња.
Моторниот развој се одвива постепено, следејќи одредени развојни пресвртници:
0-3 месеци: Рефлексни движења, подигање на главата кога лежи на стомак.
3-6 месеци: вртење од стомак на грб, фаќање предмети.
6-9 месеци: Седење без поддршка, пренесување предмети од рака на рака.
9-12 месеци: Лазење, стоење со потпора, фаќање мали предмети.
12-18 месеци: самостојно одење, фрлање топка, фаќање лажица.
18-24 месеци: Трчање, качување по ниски пречки, цртање едноставни форми.
2-3 години: Скокање со двете нозе, туркање и влечење играчки, вртење на страници на книга.
3-5 години: Возење трицикл, сечење со ножици, облекување и закопчување облека.
Кога и кому да се обратите за помош?
Иако доцнењата во развојот се можни и често минливи, некои одложувања може да укажуваат на потреба од дополнителна поддршка. Контактирајте со вашиот педијатар или физијатар доколку забележите дека:
Детето не ја крева главата до 3-ти месец.
Не се врти од стомак на грб до 6-ти месец.
Не седи самостојно до 9 месеци.
Не ползи или не се обидува да застане до 12 месеци.
Не оди самостојно до 18-ти месец.
Има изразена несмасност при фаќање, трчање или скокање после 2 години.
Физиотерапевтите, професионалните терапевти и развојните педијатри можат да помогнат преку вежби и стимулации, додека раната интервенција значително ги подобрува моторните вештини на детето.
Правилното следење на моторниот развој им овозможува на родителите навреме да ги препознаат сите отстапувања и да му ја дадат на детето потребната поддршка. Секое дете се развива со индивидуално темпо, но доколку постои сомневање за доцнење, навремената консултација со експерти може да ги ублажи развојните предизвици и да обезбеди оптимален напредок на детето.