Новото истражување го менува погледот на детското помнење: бебињата сепак имаат способност да формираат сеќавања многу порано отколку што се мислеше, што ја доведува во прашање повеќедецениската теорија дека „инфантилната амнезија“ ја предизвикува недоволно развиениот хипокампус.
Повеќето луѓе не можат да се сетат на нивните први чекори, првиот роденден или нивната прва омилена играчка – како мозокот некако да ги избришал тие рани спомени. Со децении се сметаше дека ова губење на меморијата, познато како „инфантилна амнезија“ се должи на неразвиениот клучен дел од мозокот, хипокампусот. Сепак, новото истражување на Универзитетот Јеил ја оспорува оваа теорија.
Раната улога на хипокампусот
Научниците од Универзитетот Јеил откриле дека дури и многу мали бебиња можат да формираат сеќавања. Тимот проучувал бебиња на возраст од четири месеци до две години користејќи функционална магнетна резонанца (fMRI) додека им биле прикажувани нови слики од лица, предмети и сцени.
Кога на бебињата им биле прикажани претходно видени слики заедно со новите, оние кај кои е регистрирана поголема активност на хипокампусот за време на првото гледање подолго ја гледале познатата слика. Ова покажува дека бебињата ја меморирале сликата.
„Клучната карактеристика на овој тип на меморија, која ние ја нарекуваме епизодна меморија, е тоа што можете да ја опишете на другите, но тоа не е можно со бебињата кои сè уште не зборуваат“, вели професорот по психологија Ник Турк-Браун, главен автор на студијата.
Како да се измери меморијата кај бебињата?
Бидејќи бебињата не зборуваат, проучувањето на нивната меморија отсекогаш било предизвик. Тимот развил тест за визуелно препознавање. Бебињата имаат тенденција да гледаат подолго во работите што ги препознаваат. Ако бебето ја гледало претходно видената слика подолго од новата, научниците го сметале ова за доказ за препознавање.
Кога бебињата ќе видат нешто само еднаш, очекуваме да го гледаат подолго кога повторно ќе им го покажеме. Ако подолго гледаат позната слика, тоа значи дека ја препознаваат како нешто што веќе го виделе, вели Турк-Браун.
Активност на мозокот во хипокампусот
Истражувањето се фокусирало на хипокампусот, делот од мозокот одговорен за меморијата. Научниците откриле дека активноста на хипокампусот при првото гледање слика предвидува колку успешно бебето ќе ја препознае таа слика подоцна.
Најизразена активност е забележана во задниот дел на хипокампусот, кој кај возрасните е поврзан со епизодната меморија – способноста за паметење конкретни настани.
Резултатите биле присутни кај сите 26 бебиња кои учествувале во студијата, со особено изразен ефект кај децата постари од една година. Ова ја поддржува идејата дека хипокампусот постепено развива способност за епизодно памтење во текот на втората година од животот.
Два вида помнење во еден мал мозок
Ова не е прво истражување на тимот од Јеил за меморијата кај бебињата. Претходната студија покажала дека бебињата уште од третиот месец на живот користат поинаков тип на помнење – статистичко учење.
Додека епизодната меморија ни помага да запомниме конкретни настани, статистичкото учење овозможува препознавање обрасци – како што е фактот дека повеќето роденденски забави имаат балони и торта.
Статистичкото учење се однесува на препознавање структури во светот околу нас. Тоа е клучно за развојот на јазикот, видот и концептите. Затоа, јасно е зошто статистичкото учење може да биде активно порано од епизодната меморија – објаснил Турк-Браун.
Овие два типа на меморија вклучуваат различни делови од хипокампусот. Статистичкото учење се јавува во предниот дел, кој се развива порано, додека епизодната меморија повеќе зависи од задниот дел, кој подоцна созрева.
Каде исчезнуваат раните спомени?
Ако бебињата формираат епизодни сеќавања, зошто не се сеќаваме на нашите најрани искуства? Професорот Турк-Браун предлага неколку можни објаснувања: или овие рани сеќавања брзо бледнеат, или остануваат некаде складирани, но не се достапни подоцна во животот.
Тимот сега истражува дали може да се одржат спомените од детството дури и ако не можеме да се потсетиме на нив како возрасни. Во тек е тестирање дали децата ги препознаваат домашните видеа направени од нивна перспектива како бебиња. Првичните резултати сугерираат дека некои од овие сеќавања може да опстојат до предучилишна возраст.
Ново разбирање за мозоците на бебињата
Оваа студија покажува дека мозокот на бебето е помоќен отколку што се мислеше, и дека нашите најрани сеќавања можеби не се целосно изгубени, туку зачувани на начин што сè уште не го разбираме.
Се чини дека хипокампусот функционира многу порано отколку што се веруваше, а идејата дека едноставно не можеме да ги „дофатиме“ овие спомени – наместо таа дека никогаш да не сме ги формирале – добива на значење.
Истражувањето покренува нови прашања за развојот на меморијата, нејзините промени во адолесценцијата и дали тие изгубени моменти од нашите најрани години се и натаму скриени длабоко во нас.