Ракот на белите дробови може да се развие тивко, без јасни симптоми, поради што често се открива во напредна фаза, особено кај жени и луѓе кои никогаш не пушеле.
Најчестите прашања се како да се препознаат раните знаци, кој е изложен на ризик и дали треба да се проверите ако не сте пушач. Експертите нагласуваат дека постојат посуптилни симптоми кои можат да бидат важни за рано откривање на болеста.
Зошто ракот на белите дробови сè уште се открива доцна
Ракот на белите дробови има најлош резултат меѓу сите скрининг тестови. Според студија објавена во JAMA Network Open, дури две третини од засегнатите не би ги поминале препорачаните критериуми за скрининг, иако веќе ја имале болеста. Најголемата група меѓу нив се жени и луѓе кои никогаш не пушеле цигари.
Тековните препораки на Работната група за превентивни услуги на САД се однесуваат само на лица на возраст од 50 до 80 години кои имаат најмалку 20 години историја на пушење и кои се активни пушачи или се откажале во последните 15 години. Ова значи дека многумина со значителен ризик остануваат надвор од системот за рано откривање.
Што покажува најновата студија
Истражувачите од Northwestern Medicine анализирале речиси 1.000 пациенти со дијагностициран рак на белите дробови. Само 35 проценти од нив воопшто би ги исполниле критериумите за скрининг. Авторите на студијата предлагаат скринингот да се прошири за да ги вклучи луѓето на возраст од 40 до 85 години. Според нивните пресметки, ова би открило дури 94 проценти од оние со оваа болест и би спасило повеќе од 26.000 животи годишно.
Се проценува дека проширениот скрининг би бил и финансиски исплатлив.
Зошто симптомите на рак на белите дробови често се нејасни
Експертите се согласуваат дека симптомите на рак на белите дробови често се неспецифични. Блага, постојана кашлица може да биде знак на инфекција, алергии или почеток на сериозен проблем.
Пулмолозите нагласуваат дека едно лице може да има голем тумор во белите дробови и речиси да нема никакви симптоми. Токму затоа многу дијагнози се поставуваат доцна, особено кај пациенти кои никогаш не пушеле.
Кој е изложен на зголемен ризик
Лекарите советуваат да обрнете внимание на вашите лични фактори на ризик, вклучувајќи:
семејна историја на рак на белите дробови
долготрајна изложеност на чад од тутун, вклучително и пасивно пушење
изложеност на радон
употреба на тутунски производи или електронски цигари
долготрајни респираторни инфекции
Симптоми на рак на белите дробови на кои треба да внимавате
Доколку имате некој од овие симптоми, важно е да посетите лекар дури и ако не пушите:
кашлица што не престанува
кашлање крв
болка во градите
засипнатост
чести инфекции како што се бронхитис и пневмонија
губење на апетитот
необјаснето губење на тежина
Бидејќи симптомите често се слични на многу побенигни состојби, луѓето со ран рак на белите дробови понекогаш примаат антибиотски третман со месеци пред да се посомнева за малигнитет.
Најважната порака од експертите
Доколку ве мачи кашлица што трае или се влошува, важно е да знаете дека тоа може да биде знак на рак на белите дробови. Тоа не значи дека го имате, но можноста не треба да се игнорира. Како што често истакнуваат лекарите, секој што има бели дробови може да добие рак на белите дробови, а не, како што честопати мислиме, само пушачите.