Децата учат дури и кога не обрнуваат внимание и изгледаат незаинтересирано

Детскиот мозок има способност дури и намаленото ниво на внимание да го „сврти“ во своја полза, за разлика од возрасните.
Децата кои не обрнуваат внимание на нешто што им се кажува често изгледаат целосно несвесни, а всушност и тогаш „впиваат“ сѐ што се случува околу нив, учат и собираат информации со максимален капацитет. Феномен или нешто сосема нормално поради мозочната активност?

Деца, внимание и „спинер“: Во каква врска можат да бидат?
Сара-Ривка Бас, наставничка во основно училиште во Бруклин, откри дека многу деца за кои се смета дека се невнимателни и нефокусирани во моментот всушност апсорбираат повеќе информации отколку што изгледа.

На пример, таа им дозволувала на децата во нејзиното одделение да ја користат познатата играчка фиџет спинер. Заклучила дека тоа им помага на некои деца подобро да се фокусираат. Децата се различни, така што нивното ефективно внимание е исто така различно.
Така, за многу деца, нешто навидум изгледа како да може да им го одвлече вниманието, всушност им помага подобро да се фокусираат.

„Како педагог, добро знам дека многу деца може да изгледаат како да ги интересира секој мој збор, како да ги апсорбираат и задржуваат сите информации. Меѓутоа, други деца, сепак, подобро се фокусираат кога во исто време прават нешто друго“, вели наставничката.

Детскиот мозок, децата и учењето
Има сѐ поголем број истражувања кои сугерираат дека она што го кажува Бас е всушност точно. На пример, една нова студија покажува дека понекогаш очигледната неспособност на децата да обрнат внимание на предметот на учењето, всушност може да им овозможи да го надминат својот капацитет. Исто така, да ги задржат информациите што би требало да бидат отфрлени како неважни на начин на кој возрасните не можат.
Истражувачите проучувале 24 возрасни со просечна возраст од 23 и 26 години деца на возраст меѓу 7 и 9 години. Од испитаниците било побарано да погледнат серија од четири илустрации. На нив имало бумбар, автомобил, стол и дрво. Сликите биле следени со точкеста позадина. Точките се движеле во различни насоки (горе, долу, лево или десно).

Секоја личност во тој момент била во процес на скенирање со магнетна резонанца. Додека траело снимањето, им била мерена мозочната активност, со цел да се види кои области од мозокот се најмногу вклучени.

Во еден момент, на учесниците им било кажано да ги игнорираат подвижните точки и да притиснат копче за сигнал кога еден од четирите предмети ќе се појави повеќе од еднаш. Во втората фаза, од нив било побарано да ги игнорираат предметите и да притискаат копче кога точките се движат во иста насока исто така повеќе пати.

Која е разликата во капацитетот на мозокот кај децата и возрасните
Кога истражувачите ја споредиле точноста на децата и возрасните во двете задачи, откриле дека мозокот на возрасните покажува зголемена активност за информациите на кои се барало да се фокусираат. Мозокот на децата, од друга страна, го обработувал и она што од нив било побарано да му дадат приоритет и она што од нив било побарано да го игнорираат. Со други зборови, тие биле во можност да ги декодираат двете групи на информации во исто време.

Конкретно, истражувачите откриле дека возрасните имаат висока прецизност да се фокусираат само на она што треба. Но, децата можеле подеднакво добро да ги декодираат и едното и другото.

Вниманието функционира поинаку во мозокот на детето
Овој малку изненадувачки резултат покажува дека вниманието функционира поинаку во детскиот мозок. Тоа им овозможува на децата да научат факти кои не се веднаш релевантни за задачата што им е поставена, изјавила Ејми Фин, вонреден професор на Универзитетот во Торонто и една од учесниците во студијата.
Достапните податоци покажуваат дека, во споредба со возрасните, децата се чувствителни на повеќе информации во околината и надвор од нивните непосредни цели. Таквата чувствителност може да биде корисна кога треба да научат одеднаш за повеќе аспекти на денешниот свет богат со информации, пишуваат авторите, а Фин се согласува.

Д-р Иаелан Јунг е дипломиран студент на Универзитетот во Торонто и сега е постдокторски истражувач на Универзитетот Емори во Атланта. Работела и на студијата.

Не е нова идеја дека децата имаат послаби способности за внимание од возрасните, но не знаевме како ова слабо внимание ќе влијае на начинот на кој нивниот мозок ги прима и задржува другите информации, изјавила д-р Јунг.

Оваа студија покажува дека и слабото внимание на децата доведува до тоа да можат да примаат и апсорбираат повеќе информации од возрасните, додала докторката.

За децата со АДХД
Фин вели дека студијата „нема директни импликации“ за децата со АДХД. Имено, тие не биле во фокусот на истражувањето. Сепак, истражувачот забележува дека некоја друга активност, како што е цртање или играње со спинер, може да биде корисна за зголемување на вниманието кај децата со АДХД.

Бас е многу добро запознаена со АДХД бидејќи и самата го имала како дете. Одредени предизвици продолжуваат дури и во зрелоста. Таа истакнала дека понекогаш исклучително интересна тема што го привлекува вниманието на детето може да доведе до тоа детето да биде хипер-фокусирано на неа и во исто време да нема потреба од друга активност за да обрне внимание. Сепак, додава таа со жалење, многу часови во училиштето немаат таква магнетна привлечност и за младите и за нив, родителите или психотерапевтите.

Деца со нарушувања на менталното здравје
Талија Рот им предава на деца од четврто и петто одделение кои имаат и АДХД и аутизам. Таа исто така открила дека давањето одреден степен на слобода или дозволувањето на децата да цртаат додека слушаат предавања не ја намалува нивната способност да го следат материјалот. Напротив – сето тоа може дури и да го подобри вниманието.

Имав ученици кои на крајот од денот веќе не можеа да седат на столчињата. Го држев мојот редовен час и поставував прашања. Тие ми даваа промислен одговор, а не само да или не. Така јасно ми ставија до знаење дека навистина внимаваат и апсорбираат информации, прецизира Рот. Таа ги охрабрува родителите и наставниците да разберат дека вниманието кај децата е сложено и дека дури и навидум невнимателно дете може да обрнува внимание.
Тој додава дека е потребно многу интуиција и дискреција за наставниците да препознаат кога детето се занимава со зададениот материјал, а кога е повеќе фокусирано на надворешната активност, како што е спинерот. Суштината, истакнува д-р Талија Рот, е да се развие инстинкт за ангажирање на вниманието, што резултира со учење.