Деменцијата ги краде спомените, но не и чувствата: Луѓето со деменција и нивните најблиски добија простор за дружба

„Јас решив се, само тука згрешив.“

„Овде треба да се стави триаголникот.“

Овде малку се збунив, види!“

Лицата со деменција се трудеа да ги решат задачите чија единствена цел беше да ги разбудат нивните мозочни вијуги и уживаа на настанот кој вчера (1 јуни), беше организиран во просториите на МладиХаб во центарот на градот.

Претпладне, истиот простор беше место кадешто беше одбележан Меѓународниот ден за заштита на децата, со дружба со најмладите и работилница, а попладнето, на истото место се одржа и овој настан наменет за старите кои се повеќе наликуваат на деца, односно, за лицата со деменција и за нивните семејства.
Имено, на иницијатива на Институтот за Алцхајмерова болест и д-р Габриела Новотни, а со поддршка на првата дама Елизабета Ѓорѓиевска, беше организирано таканареченото Memory Café во просториите на МладиХаб, кое ќе прерасне и во редовна дружба, секој прв четврток во месецот.
Memory Café е концепт кој подразбира серија средби на семејства на лица со деменција и стручни лица како психолози, доктори, социјални работници, во опуштена атмосфера, а со цел да разменат искуства, да се едуцираат и да добијат совети за нефармаколошки третман, а лицата со деменција да добијат можност за дружење, но и за острење на меморијата и освежување на сеќавањата.
Ова, секако, со стручна поддршка, советување, разговор и игри со, како што ги нарече една прекрасна возрасна жена со седа коса, во поодмината фаза на деменција, „детските алати“, мислејќи на пластелинот, фломастерите, логичките фигури и други алатки за вежбање и занимација на мозочните вијуги на лицата со деменција.

Веќе изморена и речиси исклучена од тоа што се случува околу неа, истата таа, при крајот на настанот, на допирот од раката на нејзината докторка Габи, се врати во реалноста. Грижливо ѝ ги спушташе ракавите од блузата, ја галеше по лицето и ѝ ја бакнуваше раката со која докторката ја држеше нејзината дланка. Како да не се разнежни човек!

„Преку овие средби на неформалните негуватели кои најчесто се сопружници и/или возрасни деца на лицата со деменција, им се овозможува да сфатат дека не се сами и дека многу семејства делат слична судбина. Од друга страна, овие средби овозможуваат и социјална реинтеграција на лицата со деменција, кои многу често остануваат затворени во своите домови и зад превезот на стигмата што болеста ја носи, а што пак има неповолен ефект врз прогресијата на деменцијата. Овој концепт на едукативни дружења во форма на Memory Café е по примерот на многу земји во Европа.
Како што бројот на повозрасните расте во светот, така расте и бројот на лица со Алцхајмерова деменција (АД)“, вели докторката Новотни.

Во светот има околу 50 милиони пациенти дијагностицирани со АД, а до 2050 година се проценува дека овој број ќе се зголеми тројно, до 139 милиони. Според статистичките проценки во Македонија има најмалку 20.000 пациенти со АД, од кои само 27% се дијагностицирани и лекувани.
„Алцхајмеровата болест е болест на целото семејство, а грижата за најмилите на кои болеста им ги краде сеќавањата, спомените и вештините трае 24 часа, 7 дена во неделата и така со години. Кај 40% од неформалните негуватели се јавува депресија поради исцрпеност од грижата за своите сакани со деменција и запоставување на сопствените потреби. Поради ова, подобрувањето на квалитетот на животот и на лицата со деменција и на нивните негуватели те. членовите на семејствата, во секој стадиум на болеста треба да биде примарно и високо поставено во националните стратегии за справување со оваа епидемија на 21 век. Во Македонија, за жал, се уште нема национална стратегија за справување со деменција и покрај јасните препораки кои доаѓаат од Светската здравствена организација (СЗО) и Европа“, вели докторката и додава дека со организирање на Memory Café, ќе се овозможи:
Социјална инклузија на пациентите во рана и умерена фаза на Алцхајмерова деменција, бидејќи се маргинализирани, стигматизирани и изолирани. На овој начин, не само што го подобруваме нивниот квалитет на живот и туку и квалитетот на животот на нивните негуватели, семејствата. Концептот за социјална реинтеграција ја истакнува потребата за отстранување на бариерите, стигмата и дискриминацијата која ја искусуваат лицата со деменција и нивните семејства.

Развој на соработка и вклучување на волонтери од други организации (психолози од Психеско, волонтери од Црвен Крст, студенти и млади доктори од соодветните здуженијата) кои ќе се сензибилизираат за проблемите и предизвиците со кои живеат лицата со деменција и нивните семејства, а ќе се иницира и вмрежување и постепено градење на интердисциплинарен тим кој е потребен за соодветна грижа за лице со деменција.

Семејствата на лицата со деменција да добијат одговори на многу прашања кои секојдневно се раѓаат при грижата за своите блиски, а преку советите од професионалци (доктори, психолози, социјални работници) за нефармаколошки третман и справување со предизвикувачки однесувања на нивните блиски, ќе се подобри квалитетот на живот и на пациентите и на членовите на семејствата.

Според интересот, да се организираат стручни, кратки и информативни предавања на одредена тема ( пр. Како да постапите кога вашата мајка бара да си оди дома, а е во нејзиниот дом; Совети за исхрана кај лице со деменција итн.)

Споделување на потребите и потешкотиите со кои семејствата на пациентите со деменција се соочуваат, со другите семејства. Тоа ќе создаде чувство на припадност на група, дестигматизација, а нивните потреби ќе бидат водилка при изготвување на Националната стратегија за справување со деменција која е неопходност за секоја земја која цели кон Европа.
И конечно, концептот на Memory Café има и поголема димензија, а тоа е, да придонесе за зголемувањето на јавната свест и емпатијата за Алцхајмеровата болест.