Рани сигнали: Научник тврди дека деменцијата може да се предвиди и неколку децении порано

Третина од животот поминуваме спиејќи. И четвртина од нашето време поминато во сон се троши во сон.

Сепак, со оглед на важната улога што ја игра сонот во нашите животи, сè уште знаеме премалку за тоа зошто сонуваме, како мозокот создава соништа и што е најважно, што значат соништата за нашето здравје.

Особено што тие значат за здравјето на мозокот.

„Моето истражување од 2022 година, објавено во списанието eClinicalMedicine на Lancet, покажа дека нашите соништа можат да откријат изненадувачка количина на информации за здравјето на мозокот.

Конкретно, покажа дека честите лоши соништа и кошмари во текот на средните или старите години може да бидат поврзани со зголемен ризик од развој на деменција“, изјави за ScenceAlert Абидеми Отаику, научник од Универзитетот во Бирмингем.

Тој ги анализирал податоците од три големи американски студии за здравјето и стареењето.

Тие опфатиле повеќе од 600 луѓе на возраст меѓу 35 и 64 години и 2.600 луѓе на возраст од 79 и повеќе години.

Сите учесници биле без деменција на почетокот на студијата и биле следени во просек девет години за средовечната група и пет години за постарите учесници.

На почетокот на студијата, учесниците пополнувале низа прашалници, вклучително и еден кој прашувал колку често имаат лоши соништа и кошмари.

„Ги анализирав податоците за да видам дали учесниците со поголема фреквенција на кошмари на почетокот на студијата имаат поголема веројатност подоцна да доживеат когнитивно опаѓање (брзо опаѓање на меморијата и способноста за размислување) и да бидат дијагностицирани со деменција“, вели Отаику.

Тој открил дека средовечните учесници кои доживувале кошмари секоја недела имале четири пати поголема веројатност да доживеат когнитивно опаѓање (претходник на деменција) во текот на следната деценија, додека постарите учесници имале двојно поголема веројатност да бидат дијагностицирани со деменција.

Важни разлики меѓу половите

Интересно е што врската помеѓу кошмарите и идната деменција била многу посилна кај мажите отколку кај жените.

На пример, постарите мажи кои имале кошмари секоја недела имале пет пати поголеми шанси да развијат деменција во споредба со постарите мажи кои немале кошмари. Кај жените, пак, зголемувањето на ризикот бил само 41 процент.

Многу сличен модел постои кај групата средовечни жени.

Генерално, овие резултати сугерираат дека честите кошмари може да бидат еден од најраните знаци на деменција што може да му претходи на развојот на проблеми со меморијата и размислувањето неколку години или дури и децении претходно, особено кај мажите.

Дали кошмарите се причина или последица на деменција?

„Алтернативно, можно е редовните лоши соништа и кошмари да бидат дури и причина за деменција. Со оглед на природата на оваа студија, не е можно со сигурност да се каже која од овие теории е точна.

Сепак, главната импликација останува иста, а тоа е дека редовните лоши соништа и кошмари за време на средната возраст и староста може да бидат поврзани со зголемен ризик од развој на деменција подоцна во животот“, тврди овој научник.

Добрата вест е дека повторливите кошмари може да се лекуваат.

Веќе се покажало дека лековите против кошмарите го намалуваат таложењето на абнормални протеини во мозокот кои се поврзани со Алцхајмерова болест.

Пријавени се и случаи кои покажуваат подобрување на меморијата и способноста за размислување по лекувањето на кошмарите.

Овие наоди сугерираат дека лекувањето на кошмарите може да помогне да се забави когнитивниот пад и да се спречи развојот на деменција кај некои луѓе.

Ова ќе биде важна насока за идните истражувања.

„Сега имам намера да ја истражам можната поврзаност помеѓу кошмарите и зголемениот ризик од деменција и кај младите луѓе. Ова може да помогне да се утврди дали кошмарите предизвикуваат деменција или се едноставно ран знак“, вели Отаику, додавајќи: „Исто така, планирам да истражам дали другите карактеристики на соништата, како што се зачестеноста на потсетување на сонот и нивната живост, исто така може да помогнат да се утврди колку е веројатно дали луѓето ќе развијат деменција во иднина“.

Ова истражување не само што може да помогне да се расветли врската помеѓу деменцијата и сонувањето и да се обезбедат нови можности за порана дијагноза и можна претходна интервенција, туку може да фрли светлина и врз природата и функцијата на тој мистериозен феномен што го нарекуваме сонување.