Сите знаеме колку е добро данското воспитување на децата и нивното хиге, но која е тајната на нивното добро воспитување и што ги прави најсреќни луѓе на светот? Данците ги воспитуваат своите деца да бидат среќни, самоуверени и успешни, поради што се на врвот на листата на најсреќни луѓе во светот повеќе од 40 години по ред.
Во популарната книга „Данско одгледување деца“, двајца автори, мајката Џесика Џоел Александар и психотерапевтката Ибен Дисинг Сандал, ги објаснија шесте точки на среќно воспитување, односно како да се направат среќни и задоволни и детето и родителот за време на воспитувањето.
Данската теорија за родителство е скратена на акронимот кој лесно се памети P.A.R.E.N.T. (родител) и претставува шест работи што мора да ги вклучите во родителството:
Play – игра
Во Данска децата си играат самостојно, што им овозможува да ги откријат сопствените интереси и желби, а тоа на крајот води до тоа децата да го прават она во што уживаат. Родителите се секогаш присутни, но не ги контролираат. Дозволувањето на децата да си играат сами (без мешање на возрасните) всушност ја гради нивната самодоверба повеќе отколку учеството во активности предводени од родителите.
Истражувањата покажуваат дека играта им овозможува на децата да ја користат својата креативност додека ја развиваат својата имагинација. Ова е важно за здрав развој на мозокот и доведува до зголемена доверба во сопствените способности, што е основа за среќа.
Еве како да се направи тоа: Најдете време за игра која не вклучува екрани. Дајте им играчки кои ја развиваат нивната имагинација и ја поттикнуваат креативноста. Охрабрете ги вашите деца да си играат надвор (на пр. берење цвеќиња, одење на игралиште, градење снешко, помагање во градината).
Authenticity – Автентичност
Данците се искрени со своите деца и за лошите и за добрите работи. Да се биде искрен и автентичен со вашите деца им помага да развијат силен внатрешен компас додека учат да веруваат во себе и во своите емоции. Учењето на себеси и на вашите деца на чесност го поттикнува развојот на силен карактер. И не заборавајте дека е сосема во ред да се почувствуваат сите чувства. Понатаму, различните видови пофалби различно влијаат на децата во однос на тоа како тие ќе се перцепираат себеси во светот. Прекумерната пофалба за безначајните достигнувања и пофалбите за интелигенцијата (наместо за напорот) може да ги направи децата несигурни и несклони кон преземање на ризици. Наместо тоа, пофалувајќи го „процесот“, односно трудот и посветеноста, наместо непроменливиот ментален склоп, поттикнуваме формирање на развоен начин на размислување што придонесува за упорност, самодоверба и издржливост на децата.
Истражувањата покажуваат дека децата на кои секогаш им се кажува дека се паметни, веројатно лесно ќе се откажат кога ќе се соочат со тешки задачи. Наместо тоа, со фокусирање на процесот, детето ќе биде мотивирано. Тоа им помага да ја видат реалноста онаква каква што навистина е.
Како да го направите тоа: Бидете искрени. Ако вашето дете ве види вознемирени, тажни или исплашени и ве праша за тоа, кажете ја вистината. Децата се паметни. Ќе знаат дали лажете, затоа бидете искрени и кажете нешто како: „Да, мама навистина се исплаши кога истрчавте на улица. Затоа и викав“.
Reframing – Преобликување
Данските родители се обидуваат да ги преобликуваат непријатните ситуации. Тоа е моќен начин да им се помогне на децата да го променат својот поглед на животот.
Начинот на кој избираме да гледаме на работите влијае на тоа како ги доживуваме. Реалните оптимисти не ги игнорираат негативните информации, туку едноставно се фокусираат на други достапни информации за да создадат побогата, поубава приказна за себе, за своите деца и за животот воопшто. Преку негово преобликување, тоа може да го промени искуството на светот и да ги направи нашите и животите на нашите деца посреќни. Предностите од преобликувањето се, пред сè, што ситуацијата не ескалира. Но, што е најважно, тоа ја менува перцепцијата на децата за животот и ги прави нивните и нашите животи посреќни.
Како да го направите тоа: Кога вашето дете ќе наиде на тешка задача и ќе рече: „Не можам да го направам тоа“, кажете: „Сè уште не си научил“. Можете исто така да му кажете дека кога нешто му е тешко, тоа е само затоа што тоа сега го учат. Кога вашето дете се однесува лошо, фокусирајте се на тоа зошто се однесува така. Дали си гладен? Уморен? Досадно ти е? Размислете за акцијата, а не за детето. Кажете: „Престани да го задеваш брат ти, тоа го вознемирува“ наместо „Што направи сега?“, „Што не е во ред со тебе?“.
Empathy – Емпатија
Тоа е една од клучните човечки способности. Во Данска, фундаментална вредност е да ги научиме децата да размислуваат за тоа како им е на другите. Дури го учат тоа и на училиште. Практикувањето на емпатија ги учи децата како да ги почитуваат другите и себеси, а тоа помага за превенција на малтретирањето.
Ако сме помалку склони кон осудување и засрамување, подобро ќе ја разбереме сопствената и туѓата ранливост, што ќе придонесе за меѓусебна блискост, создавање подлабоки односи, правејќи нè посклони кон простување и генерално, посреќни.
Како да го направите тоа: Обидете се да разберете наместо да судите: „Види, тој плаче. Можеби е гладен“. наместо „Колку е лошо воспитано ова дете!“
No Ultimatums – нема ултиматуми
Ултиматумите поттикнуваат борба за моќ и може да доведат до губење на контролата врз сопственото однесување. Многу родители викаат или прибегнуваат кон физичко казнување како форма на дисциплинирање на нивните деца. Ја губиме контролата и очекуваме нашите деца никогаш да не ја изгубат. Тоа исто така ја прекинува поврзаноста со вашето дете, што е она што го мотивира да слуша. Накратко, станува збор за замена на стравот (заканите и ултиматумите) со доверба и блискост. Децата кои имаат почит и разбирање од своите родители, на кои им се помага да ги разберат и следат правилата, развиваат многу посилно чувство на самоконтрола и на крајот растат во посреќни, емотивно постабилни возрасни.
Како да го направите тоа: Обидете се да помогнете и да водите, а не да прекорувате. Избегнувајте го пристапот „Затоа што така реков“. Избегнувајте ултиматуми и закани: „Подобро направете го тоа веднаш или ќе видите убаво!“. Кажете не, но секогаш останете смирени.
Togetherness и hygge. Заедништвото е суштински дел од данското родителство. Со учење како да поминуваат квалитетно време со семејството и пријателите, децата добиваат силно чувство за заедница и опуштеност. Создавањето пријатна атмосфера дома, готвењето и заедничкото јадење, дружењето се мали секојдневни задоволства кои ги радуваат данските семејства.
Како да го направите тоа: исклучете ги телефоните, играјте игри. Најдете време за вашето семејство. Дури и 10 минути дневно се важни. Направете тврдина од перници со вашите деца, спакувајте мала корпа за пикник и изнесете ги надвор на пикник, пишува Danish Mom.