Скокаат по барички, појадуваат на трева: Ова е приказна за шумска градинка во Хрватска

Студеното и врнежливо време не се проблем за шумските деца. Да, навистина има шумска градинка во Хрватска. Пред пет години, Франческа Миличевиќ отворила бизнис за згрижување деца „Шумски деца“ во Пула. Таму денот започнува во 8 часот, кога малечките и нивните воспитувачи се собираат на работ на шумата Тиволи на Вели Врх. Имајќи ја предвид ситуацијата на теренот, како и интересите и расположението на децата, се доаѓа до планот за тој ден. Сепак, природата е непредвидлива, па понекогаш ќе ја однесе разиграната група во друга насока.

„Доколку слепо ги следиме планот и програмата, ќе пропуштиме многу можности за учење што се случуваат во тие спонтани моменти“, открила Франческа Миличевиќ, која дошла на идеја да ја отвори градинката кога го родила своето прво дете.

„Почнав интензивно да размислувам каков живот и воспитување сакам за моите деца, каков родител сакам да бидам и што ми е важно. Така сфатив дека природата и врската со природата се незаменлив дел од мојот систем на вредности, нешто што и јас имав привилегија да го искусам за време на моето растење. Сакав да им го овозможам тоа на моите деца, како и на другите деца. Покрај тоа, секогаш имав потреба да постапувам на таков начин како да направам нешто добро за заедницата со мојата работа. Бидејќи по професија сум психолог, ги обожавам децата и природата, преку шумската градинка успеав да ги спојам сите мои области на интерес“, вели таа за хрватски Индекс.

Кога децата ќе пристигнат во градинка, прво појадуваат. Сите заедно седат во круг на тревата, под настрешницата. Пикник во природа го отвора апетитот.

„По појадокот се собираме во нашиот утрински круг. Потоа раскажуваме приказни, пееме, играме игри, разговараме, понекогаш за универзумот, понекогаш за некои проблематични ситуации кои ја засегаат целата група, правиме планови за остатокот од денот, споделуваме идеи. Учиме да разговараме, да слушаме, да зборуваме и да се изразуваме пред другите“, продолжува таа.

Секој ден е различен, а децата стекнуваат вештини, самодоверба и автономија во природата
Тие можат слободно да ја истражуваат природата, да скокаат, да се качуваат на дрвја, да играат…
„Понекогаш одиме да истражуваме пооддалечени делови од шумата, понекогаш целата група некако спонтано се насочува кон одредено место каде што веќе ги имаат своите започнати проекти и ги продолжуваат игрите од претходниот ден.

Навистина, секој ден е различен и единствен. но повторно следи некој природен, спонтан ритам на природата и „Децата постојано се во интеракција со светот околу нив, водени од природната љубопитност и според моето искуство, на тој начин учат најдобро и најбрзо и стекнуваат вештини, самодоверба и автономија“, истакнува Миличевиќ.
Потоа следи топол ручек, подготвен во кујната на работ на шумата. Има и затворен објект во кој спијат децата, додека во потоплите месеци се одмараат под крошните на дрвјата, во хамак, во шума, во шумски камп.

За разлика од 2019 година, кога беше отворена градинката и родителите беа претпазливи на овој досега непознат концепт на работа, денес има листа на чекање.

„Мислам дека во нашето општество постои одредена свест дека е важно децата да поминуваат време во природа и на отворено и во оваа смисла реакциите и одговорите беа позитивни од самиот почеток. На почетокот беше потребно многу повеќе време и комуникација за родителите да се осмелат да го запишат своето дете во некој нов, за наши услови, непознат концепт на работа. Сега родителите најчесто се јавуваат, веќе информирани, да се пријават на листата на чекање. Но, тука се работи и за некаков кредибилитет кој растеше со текот на годините додека стекнувавме искуство, знаење и пракса“, смета Миличевиќ.

Истражувајќи ја шумската педагогија, искуството и учењето, дошле до својата формула

„Шумските деца“ имаат 12 штитеници на возраст од три до шест години, а со нив работат воспитувачки, овластени дадилки и Миличевиќ која е психолог и дадилка.

„Кога почнавме со работа во 2019 година, немавме на кого да се угледаме, па на почетокот учевме директно од искуство. Воспитувачките имаа искуство со работа во класични градинки и дефинитивно тоа ни беше вредно во одредени сегменти од работата. но многу брзо сфативме дека шумската градинка значително се разликува од класичната, односно дека „лежи“ на сосема други основи и дека активностите и програмата за работа како во класичната градинка не можат едноставно да се реплицираат во шумската. Затоа на почетокот како тим ентузијасти се обидувавме, го баравме нашиот автентичен начин и пристап, ја проучувавме, истражувавме шумската педагогија додека не дојдеме до сопствена формула. Сепак, продолжуваме да учиме и ова е доживотна мисија“, вели основачката на „Шумски деца“.

Прашана дали шумските градинки во Хрватска се слични на оние во скандинавските земји, за кои често слушаме, Миличевиќ објаснува дека секоја шумска градинка е различна бидејќи многу зависи од надворешни фактори, како на пример, каква е шумата, дали има цврст објект за одмор, дали треба многу да се пешачи од една до друга точка, каква е климата и така натаму.

„Затоа ситуацијата и начинот на работа, какви што се, на пример, во скандинавските градинки, не можат точно да се реплицираат. Секоја градинка треба да создаде своја уникатна приказна. Така првично го почувствувавме теренот, научивме и ги запознавме нашите локалитети. Кај нас ситуацијата е таква што многу пешачиме бидејќи имаме на располагање голема шума, место за одмор и ручек на работ од шумата, а потоа од спротивната страна можност пешки да одиме до морето. Така го организиравме ритамот за да ги искористиме сите ресурси што ги имаме на располагање“, објаснува таа.

Дожд, ветер, сонце, комарци и крлежи влијаат на динамиката на денот

Има посебни места на кои секогаш се враќаат и на кои децата им дале свои имиња, како Каменград, Прашума, Гнезда.

„Важно е децата пред да почнат да учат преку интелектот, преку сетилата, преку директно искуство, да го запознаат местото во кое растат. На свои нозе да пропешачат одреден дел, да ги почувствуваат и запознаат растенијата кои растат таму, да го слушнат звукот на птиците што живеат во нивната околина, да ги запознаат ризиците и да научат да се справуваат со нив, да се поврзат со локалитетот.

Во такви околности, знаењето доаѓа многу лесно бидејќи информациите паѓаат на плодна основа, тоа веќе не звучи како суви факти, туку имаат на што да се фатат“, тврди Миличевиќ.

Во класичните затворени градинки не треба многу да размислувате за интензивните временски услови, убоди од комарци или крлежи, додека во шумските градинки таквите работи навистина влијаат на динамиката на денот.

„Кога знаеме како да постапиме во такви ситуации, нешто што може да биде проблем се претвора во можност за ново искуство, учење, градење на отпорност и моќно доживување на природата што може да го овозможи само шумска градинка“, вели Миличевиќ.

Децата го запознаваат светот на многу подлабок, поискуствен начин

Присутните во оваа шумска градинка можеби нема да ги научат сите букви пред училиште, но ќе знаат многу работи кои се многу важни.

„Ќе научат кои растенија растат во нивната околина, кои се јадливи, а кои се отровни. Ќе знаат како е кога им паѓа дожд на лицето, ќе видат виножито штом ќе се појави, ќе го почувствуваат мирисот на пролетта додека надвор е сè уште ладно. Тие ќе го запознаат светот околу себе на многу подлабок, поискуствен начин, бидејќи што и да се случи во природата, тие ќе го доживеат на своја кожа, во најоригиналниот облик“, заклучува Миличевиќ.

Шумските деца подготвуваат едукација која ќе го консолидира целото нивно искуство преку предавања и тренинзи во живо, за сите оние кои сакаат да научат повеќе за оваа тема или да се стекнат со вештини за да започнат сопствен проект во природа.

Кај нас, градинката на отворено „Камп“ која беше добитник на една од наградите за младински идеи од проектот RISE имплементиран од „АРНО“, функционира само во сезоната пролет-лето, во период од 15 до 17 часот, во населбата Сончев град, Штип.