Психолозите кои работат со деца, во својата пракса се соочуваат со фактот дека децата подеднакво ги сакаат своите родители, без оглед на нивното однесување. Детето ги доживува мама и тато како целина и како најважен дел од себе.
За време на својата работа со деца, рускиот детски психолог Марта Луковникова вели дека се уверила во тоа дека децата подеднакво ги сакаат двајцата родители, но и дека односот на детето кон таткото и на таткото кон детето секогаш го обликува мајката. (Жената делува како посредник помеѓу таткото и детето, таа е таа што му пренесува на детето: кој е неговиот татко, што е тој и како треба да се однесува со него).
Мајката има апсолутна моќ над детето, прави што сака со него, свесно или несвесно. Таква сила на жените им давала природата, за потомството полесно да преживее. Прво, мајката е целиот свет на детето, а подоцна таа го носи детето во светот преку себе. Детето го спознава светот преку мама, го гледа светот низ нејзините очи, обрнува внимание на она што е важно за мама. Свесно или несвесно, мајката активно го формира детето и неговото набљудување. Мајката му го пренесува степенот на важност на таткото. Ако мајката нема доверба во сопругот и детето ќе го избегнува таткото.
Таа издвојува неколку примери од својата пракса.
Момче, 6 години, тешко невротично растројство
- Со кого живееш?
- Со мама.
- А тато?
- Го избркавме.
- Како тоа?
- Се разведовме, не понижува, не е маж, ни ги уништи најубавите години…
Адолесцент, 14 години, тешка форма на мигрена, несвестица, деликвентно однесување.
- А зошто не го нацрта тато, па вие сте едно семејство?
- Подобро воопшто да го нема, таков татко.
- Како мислиш?
- На мама ѝ го уништи цел живот, се однесуваше како свиња, сега работи…
- А лично кон тебе, како тато се однесува кон тебе?
- Што знам, не ми вика кога ќе добијам единица.
- … ништо повеќе?
- Ништо повеќе, … а што друго од него?
- Јас дури и сам заработувам пари за излегување.
- А како заработуваш?
- Плетам кошници.
- А кој те научи на тоа?
- Татко ми, тој ме научи многу работи. Знам и да ловам риба, можам да возам кола, знам да работам малку со дрво, летово купивме чамец, заедно одиме на риболов.
- Како седиш во чамец со човек кој би било подобро да го нема на светов?
- Па, генерално, мене ми е интересно со него… Кога мама не е со нас, убаво ни е. Таа не се согласува со нас, а јас можам и со мама и со тато кога не се заедно.
Девојче, 6 години, проблеми со комуникацијата, невнимание, кошмари, пелтечење, грицкање нокти и сл.
- Зошто ги црташе само мама и бато, а каде сте ти и тато?
- На друго место сме, да не се налути мама.
- А ако сте сите заедно?
- Тоа е лошо.
- Колку е тоа лошо?
–… (девојчето плаче)
После некое време:
- Само немој да ѝ кажуваш на мама дека јас го сакам и тато, многу.
Мајка на адолесцент со тешко невротично растројство
- Вашиот син навистина верува дека татко му починал?
- Да! Му кажавме така за не дај боже да не сака да го види па да ги преземе неговите особини, но јас и баба му му зборуваме сѐ најдобро за татко му за да не се налути и да се труди да биде добар. .
Момче, 8 години, тешка депресија и неколку други болести
- А што е со тато?
- Не знам.
Ѝ се обраќам на мајката:
- Вие не зборувате за смртта на таткото?
- Знае, разговаравме за тоа (мама плаче), не ни прашува, ниту фотографиите не сака да ги погледне.
Кога мајката излезе од канцеларијата, го прашав момчето:
- Дали би сакал да дознаеш повеќе за тато?
Момчето живна и првпат ме гледа во очи.
- Да, но не е дозволено.
- Зошто?
- Мама пак ќе плаче, подобро не.
Распаднати семејства
Ќерка ми има една година и 7 месеци. Таа бега од нејзиниот татко врескајќи, а кога тој ја зема во раце, таа плаче и се откинува од него. А неодамна почна да му вели на својот татко: „Оди си, не те сакам, не си добар“.
- А што чувствуваш ти за твојот сопруг?
- Лута сум му и навредена… до солзи.
И односот на таткото кон детето го формира мајката. На пример, ако жената не го почитува таткото на детето, тогаш како реакција таткото може да не му го посвети вниманието на детето.
Една иста ситуација се повторува доволно често: штом жената го промени своето внатрешно расположение кон таткото на детето, тој одеднаш изјавува дека сака да го види детето и да учествува во неговото воспитување. Па дури и во такви случаи кога таткото го игнорирал детето многу години.
Отфрлен татко
Отфрлањето на таткото во семејството често доведува до интелектуална и психолошка задршка во развојот на детето. Од друга страна, на децата им е полесно да се справат со нивните проблеми со растењето ако чувствуваат дека мама и тато ги прифаќаат такви какви што се.
Детето секогаш „го држи знамето“ за одбиениот родител. Поради што тој на кој било начин ќе се соедини со него во неговата душа. На пример, тој може да ги повтори неговите полоши карактерни црти, однесување итн. Во исто време, колку повеќе мајката се противи, толку повеќе ќе се манифестираат овие квалитети. И штом мајката искрено му дозволи на детето да биде како татко му, да го сака отворено, детето има опција да избере: да се соедини со таткото преку проблематичните особини или да го сака директно – со срце.
Детето е подеднакво посветено на мајката и таткото, со иста сила, со нив е поврзано со љубов. Но, кога односот меѓу родителите ќе се искомплицира, детето со силата на својата посветеност и љубов длабоко се вклучува во тие проблеми кои предизвикуваат болка кај родителите. Презема толку многу, што навистина веднаш го олеснува менталното страдање на еден или на двајцата родители.
Детето може да стане психолошки еднакво на неговите родители: тоа секогаш може да биде пријател, партнер. Дури и психотерапевт. И може да се подигне уште повисоко, психолошки заменувајќи им ги нивните родители. Но, тоа е премногу и за физичкото и за психичкото здравје на детето. На овој начин останува без неговата поддршка – без родители.
Кога мама не сака, не верува, не го почитува или едноставно е навредена од таткото на детето, таа, гледајќи го детето и гледајќи во него многу карактеристики на таткото, свесно или несвесно му дава до знаење на малиот дека неговиот „машки дел“ е лош. Се чини како да вели: „Не ми се допаѓа тоа. Не си мое дете, ако личиш на татко ти“.
А од љубов кон мајката, поточно, поради длабок внатрешен стремеж некако да опстане во дадениот семеен систем, детето сепак се одрекува од таткото, а тоа значи и од машкиот дел од себе.
Детето скапо ќе плати за таквото откажување. Во душата тоа никогаш нема да си прости за предавството. И нужно ќе се казни за тоа со скршена судбина, лошо здравје и несреќен живот. Да се живее со таква вина е неподносливо тешко, дури и ако тие не се секогаш свесни за тоа. Но, тоа е цената на преживувањето.
За да сфатите што се случува во детската душа, обидете се да ги затворите очите и да замислите двајца најблиски до вас, за кои без размислување би го дале животот. Сега замислете како тројцата се држите цврсто за рака на висока карпа. Одеднаш, карпата на која стоевте почна да се урива. И вие за чудо останавте на карпата, а двајцата најмили ви се држат за раце. Ја потрошивте силата и сфаќате дека никако не можете да ги извлечете двајцата. Можете да зачувате само еден од нив. Кој би го избрале? На тоа прашање мајките обично одговараат: „Не, подобро е да умреме сите заедно“. Тоа е ужасно!“
Навистина, така би било полесно, но условите за живот се такви што детето е принудено да направи невозможен избор. И тоа го прави тоа. Почесто во корист на мама.
Замислете дека сте пуштиле еден човек, а сте спасиле друг.
- Што ќе чувствувате за оној што не можевте да го спасите?
- Огромна вина.
А кон оној другиот, за кого го направивте тоа?
- Омраза.
Преводот на текстот од руски јазик е од ТУКА.